واکنش تعدادی از ژنوتیپ های نخود نسبت به نژادهای قارچAscochyta rabiei عامل بیماری سوختگی آسکوکیتایی (Ascochyta blight) در گلخانه

بیماری سوختگی اسکوکیتایی در اثر قارچ Ascochyta rabiei (Pass.) Lab.، مهم ترین بیماری نخود معمولی در دنیا و ایران است. آگاهی از نژادهای عامل بیماری در هر منطقه برای دستیابی به ارقام مقاوم ضروری است. در این تحقیق نژادهای فیزیولوژیک 28جدایه A. rabiei که در سال های 1392و1393 از پنج ناحیه استان کرمانشاه جمع آوری و خالص سازی شده بودند، با استفاده از هفت رقم افتراقی نخود بررسی و در نهایت در شش نژاد فیزیولوژیک گروه بندی شد. هفت جدایه (25%) متعلق به نژاد 1، پنج جدایه (8/17%) متعلق به نژاد 2، هفت جدایه (25%) متعلق به نژاد 3، چهار جدایه (4/14%) متعلق به نژاد 4، دو جدایه (2/7%) متعلق به نژاد 5 و سه جدایه (6/10%) متعلق به نژاد 6 بودند. نژادهای1،2،3و4 با 23جدایه (1/82%) در تمامی نواحی استان پراکنده بودند، در حالی که نژاد6 با قدرت بیماریزایی بالا فقط در سرارود مشاهده شد. برای ارزیابی مقاومت در گلخانه، 48 ژنوتیپ نخود شامل ارقام متداول کشت، لاین های پیشرفته برنامه به نژادی و توده های بومی با اسپورهای شش نژاد قارچ مایه زنی شدند، یادداشت برداری از تیپ آلودگی و واکنش ژنوتیپ ها دوازده روز بعد از مایه زنی با الگوی 9-1 انجام شد. براساس نتایج، بیشتر ارقام یا ژنوتیپ ها نسبت به نژادهای عامل بیماری حساس بودند. ارقام عادل و آزاد که طی چند سال اخیر توسط موسسه تحقیقات کشاورزی دیم معرفی شده اند در مقابل نژاد 6 نیمه مقاوم ولی نسبت به بقیه نژادها مقاوم بودند. بقیه ژنوتیپ ها نسبت به این نژاد حساس یا خیلی حساس بودند. با توجه به جمعیت و پراکنش بالای نژادهای 1،2،3و4 در استان کرمانشاه می توان علاوه بر ارقام عادل وآزاد، لاین های Flip51-87-3C، 3274 ILC-و LMR-165 که نسبت به این نژادها مقاوم یا نیمه مقاوم بودند را هم به عنوان منابع مقاومت مطلوب برای منطقه توصیه کرد.