اثر بخشی برنامه درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR) بر کاهش درد در بیماران مرد در حال بهبودی در فاز سم زدائی مورفین

اعتیاد بیماری پیش رونده و دارای تبعاتی جسمانی و روانی است. یکی از پیامدهای جسمانی مصرف مواد، درد می باشد.
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی درمان کاهش استرس بر کاهش میزان درد بیماران تحت درمان در فاز سم زدایی انجام پذیرفت.
در یک مطالعه تجربی تک سایت در قالب کارآزمایی بالینی تصادفی با گروه کنترل و پیش آزمون و پس آزمون چهل(50N=) مرد (سنین 38-18 با میانگین سنی: 26.6) در فاز سم زدایی از بین مددجویان بستری در کمپ اقامتی شهرکرج با استفاده از نمونه گیری تصادفی انتخاب و با استفاده از نرم افزار اکسل آفیس به طور تصادفی به دو گروه آزمایشی(25n=) و کنترل (25n=) تخصیص داده شدند. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه (هفته ای سه جلسه و هر جلسه 50 دقیقه) تحت درمان گروهی ذهن آگاهی قرار گرفت و گروه کنترل صرفا درمان های روتین مرکز را دریافت نمودند. سپس، دو گروه در دو نوبت پیش آزمون و پس آزمون توسط پرسشنامه درد مک گیل (میزان پاسخ دهی=91%) در قالب سه سطح حسی، عاطفی و نوروپاتیک مورد ارزیابی قرار گرفتند. از شرکت کنندگان دو بار در هفته تست ادرار با آستانه مفروض سی صد نانوگرم در میلی لیتر به منظور احراز اطمینان از پایبندی به پرهیز از مصرف به عمل آمد. داده ها توسط آزمون های پارامتریک تحلیل کواریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین داده های کیفی حاصل از ارزیابی های دموگرافیک کدگذاری و به کمک ابزار تحلیل داده های کیفی Atlas.ti-5.2 مورد تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها نشان داد که درمان ذهن آگاهی تاثیر معناداری بر بهبود شاخص های درد حسی با فاصله اطمینان 21.32 (25.74-16.90) و نوروپاتیک با فاصله اطمینان 20.92 (25.64-16.20) ایفا نموده است(0.01 > P)، گرچه اثربخشی درمان فوق بر مولفه درد عاطفی(فاصله اطمینان 20.74؛ 24.24-17.24) معنادار مشاهده نشد(0.05< P).
یافته های پژوهش حاضر همسو با پیشینه پژوهشی بیانگر اثر بخشی درمان های نوظهور از جمله ذهن آگاهی بر تعدیل شاخص های روان شناختی درد می باشد. یافته های مذکور ضمن ارائه چشم اندازی روشن در چارچوب درمان های روان شناختی، می تواند در حیطه اعتیاد و طرح ریزی مداخلات کارامد اهمیتی قابل توجه داشته باشد.