توسعه شاخص هایی برای ارزیابی وضعیت صادرات گاز طبیعی ایران با رویکرد امنیت تقاضای انرژی

ایران پس از روسیه دومین کشور از لحاظ ذخایر گاز طبیعی در جهان است. 17 درصد ذخایر گاز جهان و بیش از 33 درصد ذخایر گاز کشورهای اوپک متعلق به ایران است. ایران همچنین بین 5 کشور عمده تولیدکننده گاز طبیعی قرار دارد. با توجه به ذخایر فراوان گاز طبیعی در ایران و نرخ اکتشاف بالای منابع جدید و نیز رشد روزافزون نیاز به سوختهای فسیلی در بازارهای به شدت وابسته به واردات گاز مانند چین، هند، اتحادیه اروپا و ترکیه که همگی از جمله بازارهای بالقوه برای صادرات گاز ایران محسوب می شوند؛ چشم انداز مناسبی برای صادرات گاز طبیعی ایران در سالهای آتی و رشد درآمدهای حاصل از آن وجود دارد. اما در سالهای اخیر به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی خاص و قرار گرفتن در مجاورت دو منبع بسیار مهم و استراتژیک تامین گاز طبیعی و نفت خام یعنی خلیج فارس و دریای خزر از یک سو و بروز حوادث تروریستی و ناآرامی های منطقه خاورمیانه، آسیای مرکزی و قفقاز از سویی دیگر، مسئله تامین امنیت تقاضای انرژی و در نتیجه افزایش صادرات آن از ایران بسیار اهمیت یافته است. در این پژوهش پس از بررسی وضعیت ایران از لحاظ تولید، ذخایر و بازارهای صادرات گاز طبیعی، با در نظرگرفتن سه بعد اقتصادی، سیاسی و زیرساختی، هفت شاخص کمی برای ارزیابی وضیعت صادرات گاز ایران از طریق خط لوله یا از طریق ال ان جی توسعه داده می شود. سیاست گذاران و تصمیم گیرندگان حوزه اقتصاد انرژی کشور می توانند با توجه به شاخص های معرفی شده در این پژوهش و با جمع آوری داده های مورد نیاز هر شاخص، شرایط هر یک از بازارهای فعلی و بالقوه صادرات گاز ایران را در حال حاضر یا در سالهای آتی تحت سناریوهای مختلف تحلیل کرده و با اتخاذ سیاست های مناسب، امنیت تقاضای صادرات انرژی ایران خصوصا گاز را ارتقا دهند.