تجزیه و تحلیل پارامترهای کیفیت آب سطحی با استفاده از روش های آماری چند متغیره

رودخانه ها یکی از مهم ترین اکوسیستم های پویا هستند و آگاهی از تغییرات زمانی و مکانی کیفیت آب رودخانه ها از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این پژوهش تغییرات زمانی و مکانی پارامترهای کیفیت آب در حوزه آبخیز آجی چای طی دوره آماری
1389-1360 با استفاده از سه روش تحلیل خوشه ای(CA)، تحلیل تشخیص (DA) و تحلیل مولفه های اصلی (PCA) مطالعه شد. با انجام تحلیل خوشه ای، ایستگاه های آب سنجی منطقه مورد مطالعه در سه خوشه همگن جای گرفتند. ایستگاه های قرار گرفته در خوشه همگن یک، مربوط به سرشاخه های بالادست رودخانه آجی چای می باشند که تغییرات کیفی آب سطحی در این خوشه نسبت به دو خوشه همگن دیگر کم بوده است. به عبارت دیگر، کیفیت آب سطحی در خوشه همگن یک بهتر از دو خوشه همگن دیگر بوده است. تحلیل تشخیص سه تابع معنی دار استخراج کرد که توابع اول، دوم و سوم به ترتیب 50/73، 30/20 و 40/3 درصد واریانس کل مشاهده ها را تبیین می کردند. به عبارتی توابع یک، دو و سوم 20/97 درصد واریانس کل مشاهده ها را توصیف می کنند. هم چنین تحلیل تشخیص نشان داد که مهم ترین پارامترهای تاثیر گذار بر کیفیت آب منطقه مطالعاتی، پارامترهای HCO-3، SAR، Na+،SO42- وCa2+ راشاملمی گردد. با توجه به پارامترهای استخراج شده در تحلیل تشخیص می توان گروه های همگن را تفکیک کرد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که دو مولفه اول مهم ترین عامل های موثر بر کیفیت آب رودخانه آجی چای می باشد. این مولفه ها به ترتیب 75/78 و 71/14 درصد از واریانس جامعه را تبیین می نمایند.