بررسی برخی عوامل موثر بر محتوی نیتروژن کلاله زعفران

زعفران (Crocus sativus L.) به عنوان با ارزش ترین محصول کشاورزی جهان بخش عمده ای از صادرات غیر نفتی ایران را به خود اختصاص داده است. با توجه به اهمیت کیفیت محصولات صادراتی و به منظور ارزیابی روابط بین درصد نیتروژن موجود در کلاله زعفران و برخی عوامل موثر بر آن، مطالعه ای در شهرستان قائنات واقع در استان خراسان جنوبی انجام شد که در آن 48 مزرعه زعفران در سال زراعی 91-1390 مورد بررسی قرار گرفت. عملکرد گل، نوع و میزان کود مصرفی از طریق پرسشنامه و درصد عناصر کلاله زعفران و ویژگی های خاک از طریق نمونه های گیاهی و خاکی جمع آوری شده از مزارع سه بخش مرکزی، نیمبلوک و سده به دست آمد. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین درصد نیتروژن کلاله زعفران به ترتیب با میانگین های 92/2 و 65/2 درصد در سنین سه و پنج سال به دست آمد. درصد نیتروژن کلاله زعفران بین مقادیر مختلف کود دامی و نیتروژنه مصرفی اختلاف معنی داری نشان نداد. توابع برازش داده شده بین درصد نیتروژن موجود در کلاله زعفران با درصد ماده آلی خاک در تمامی سنین مورد بررسی و با درصد پتاسیم کلاله زعفران فقط برای سنین دو و سه سال بیانگر ارتباط خطی مثبت و معنی دار بین آن ها بود، در حالی که برازش رگرسیونی بین درصد نیتروژن کلاله زعفران با عملکرد گل و هم چنین شوری خاک رابطه منفی را نشان داد. هم چنین درصد نیتروژن کلاله زعفران با درصد فسفر آن در سنین دو و سه سال رابطه منفی و برای سنین پنج و هفت سال رابطه مثبت و معنی دار را نشان داد. هرچند که میزان نیتروژن زعفران قائنات (با میانگین 79/2 درصد)در محدوده تعیین شده توسط سازمان بین المللی استاندارد قرار داشت اما با توجه به روابط معنی دار بین درصد نیتروژن کلاله با ماده آلی و شوری خاک باید، هم چنان مدیریت حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه امری ضروری و مورد توجه در این سیستم های زراعی باشد.