بررسی و تحلیل سفال های دوره اسلامی مجموعه معماری دست کند زیرزمینی سامن ملایر

سفال به عنوان یکی از ارزشمندترین داده های باستان شناسی است که به دلیل تولید فراوان و همچنین دوام آن به عنوان یکی از مهم ترین مواد فرهنگی است که همیشه دگرگونی ها و نوآوری های مختلفی را در شکل و نقش بر خود پذیرفته که بخشی از آن بر اثر تطور و رشد درونی فرهنگ ها در گذر زمان به وجود آمده است. مجموعه ی معماری دست کند زیرزمینی سامن ملایر، یکی از محوطه های شاخص و منحصر به فرد از نظر داده های فرهنگی، به ویژه یافته های سفالی است که از آن، گونه های مختلف سفال های دوران اسلامی یافت شده است. سوالات اصلی مطرح در این پژوهش عبارتند از: تکنیک های رایج سفالینه های مجموعه ی معماری دست کند زیرزمینی سامن ملایر کدامند؟ یافته های سفالی این مجموعه مربوط به کدام دوره ی زمانی است؟ براساس شواهد، یافته های سفالی این مجموعه وارداتی هستند؟ نگارندگان در این نوشتار به بررسی و مطالعه ی گونه های مختلف سفالی به دست آمده از 4 فصل پژوهش باستان شناسی در این مجموعه می پردازند و تجزیه و تحلیل گونه های مختلف سفالی از لحاظ تکنیک، فرم، تزیینات بپردازند. روش تحقیق در این مقاله براساس نتایج حاصل از فعالیت میدانی (کاوش های باستان شناختی) و مطالعات کتابخانه ای به صورت استفاده از گزارش های باستان شناسی و منابع کتابخانه ای مرتبط با این موضوع است. نتایج تحقیق نشان می دهد گونه های شاخص سفالی این محوطه عبارتند از: سفالینه با تکنیک قالب زده کتیبه دار، سفال با تزیین ترصیع، سفال با تزیین لعاب پاشیده (اسگرافیاتو)، نقاشی روی لعاب (مینایی)، نقاشی زیرلعاب (قلم مشکی) با نقوش مسبک انسانی و حیوانی، آبی و سفید و نمونه های سفال زرین فام است که از لحاظ زمانی این یافته ها مربوط به قرون میانی و متاخر اسلامی است.