بررسی برخی خصوصیات فیتوشیمیایی گاوزبان ایرانی (Echium amoenum Fisch. & Mey.)تحت تاثیر تراکم گیاهی و کودهای آلی و شیمیایی مختلف

به منظور بررسی اثر تراکم بوته و مقایسه نهاده های اکولوژیک و شیمیایی بر برخی خصوصیات کیفی گاوزبان ایرانی (Echium amoenum Fisch. & Mey.) آزمایشی در دو سال زراعی متوالی 91-1390 و 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. کرت های اصلی و فرعی به ترتیب شامل 3 تراکم کاشت (10، 5 و 3 بوته در مترمربع) و سه نوع کود آلی و یک نوع کود شیمیایی (کمپوست، ورمی کمپوست، کود گاوی، کود شیمیایی نیتروژن و شاهد) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی در تراکم 10 بوته در مترمربع (79 میلی گرم در میلی لیتر) و بیشترین میزان فنول کل در تراکم 5 بوته در مترمربع (51 میلی گرم اسید گالیک در گرم وزن خشک گل) مشاهده شد. کودهای کمپوست، ورمی کمپوست، گاوی و شیمیایی در تراکم 10 بوته در مترمربع، میزان فنول کل را به ترتیب 51، 35، 40 و 63 درصد در مقایسه با شاهد افزایش دادند. کاربرد کودهای کمپوست و ورمی کمپوست در تراکم 3 بوته در مترمربع به ترتیب منجر به افزایش 39 و 38 درصدی میزان فلاونوئید کل نسبت به شاهد شد. بیشترین میزان آنتوسیانین کل در تراکم 5 بوته در مترمربع حاصل شد. کودهای ورمی کمپوست و گاوی به ترتیب افزایش 10 و 13 درصدی روغن دانه و افزایش 34 و 13 درصدی پروتئین دانه را در مقایسه با شاهد سبب شدند. به طور کلی با توجه به یافته های این پژوهش، به نظر می رسد با استفاده از نهاده های بوم سازگار و تعیین تراکم مطلوب گاوزبان ایرانی، می توان ضمن بهبود کیفیت و سلامت محصول، خسارتهای ناشی از نهاده های شیمیایی را به حداقل رساند.