اثر کودهای زیستی در تلفیق با مقادیر مختلف کودهای شیمیایی بر ویژگی های رشد و عملکرد کاسبرگ های چای ترش (Hibiscus sabdariffa L.)

چای ترش (Hibiscus sabdariffa L.) گیاهی دارویی نیمه گرمسیری از خانواده ختمی است که از کاسبرگ آن به دلیل خواص دارویی و خوراکی استفاده می شود. به منظور ارزیابی اثر کودهای زیستی در تلفیق با مقادیر مختلف کودهای شیمیایی بر ویژگی های رشد، عملکرد و اجزای عملکرد کاسبرگ های چای ترش، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال های زراعی 91-1390 و 92-1391 اجرا شد. تیمار ها شامل تغذیه گیاه با NPK (به ترتیب220، 130 و 75 کیلوگرم در هکتار اوره، سوپرفسفات تریپل و سولفات پتاسیم)، کود زیستی بیوفسفات، بیوفسفات+25 درصد NPK، بیوفسفات+50 درصد NPK، بیوفسفات+100 درصد NPK، کود زیستی نیتروکسین، نیتروکسین+25 درصد NPK، نیتروکسین+50 درصد NPK، نیتروکسین+100 درصد NPK، بیوفسفات+ نیتروکسین، بیوفسفات+ نیتروکسین+25 درصد NPK، بیوفسفات+ نیتروکسین+50 درصد NPK، بیوفسفات+ نیتروکسین+100 درصد NPK و شاهد (عدم استفاده از کود) بود. ویژ گی های ارتفاع بوته، تعداد شاخه، وزن تر رویشی، وزن خشک رویشی، وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه، تعداد کاسه گل، وزن خشک و عملکرد کاسبرگ ها مورد اندازه گیری قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه مرکب حاکی از آن بود که اثر تیمارهای کودی بر کلیه صفات مورد بررسی معنی دار (01/0P) بود. تعداد کاسه گل، مهم ترین جزء تعیین کننده عملکرد کاسبرگ ها بود. بیشترین مقادیر ارتفاع بوته (00/126 سانتی متر)، ، وزن تر و خشک رویشی (به ترتیب 89/2592 و 72/667 گرم در متر مربع)، وزن تر و خشک ریشه (به ترتیب 61/203 و 22/59 گرم در متر مربع)، وزن خشک و عملکرد کاسبرگ ها (به ترتیب 61/232 و 03/210 گرم در متر مربع) و تعداد شاخه و کاسه گل (به ترتیب با 28/211 و 22/226 عدد در مترمربع) در تیمار نیتروکسین+ بیوفسفات+100 درصد NPK حاصل شد که اختلاف آن با تیمار نیتروکسین+ بیوفسفات+50 درصد NPK به ترتیب با مقادیر 59/119 سانتی متر، 17/2557، 11/635، 78/199، 42/58، 44/221 و 82/205 گرم در مترمربع و 56/194 و 67/201 عدد در مترمربع معنی دار نبود. بنابراین با توجه به ضرورت تولید گیاهان دارویی در نظام های زراعی و لزوم توجه به کاشت این گیاهان در نظام های کم نهاده، استفاده از 50 درصد مقدار توصیه شده کودهای شیمیایی NPK به همراه کودهای زیستی تثبیت کننده نیتروژن و فسفر جهت بهبود رشد گیاهان و افزایش عملکرد کاسبرگ های چای ترش توصیه می گردد.