تنوع آللی زیرواحدهای گلوتنین با وزن مولکولی بالا در برخی ارقام گندم نان با استفاده از نشانگرهای آلل اختصاصی

پروتئین های ذخیره ای آندوسپرم از مهم ترین عوامل موثر بر کیفیت دانه گندم می باشند. زیرواحدهای گلوتنین با وزن مولکولی بالا (HMW-GS) نقش کلیدی را در شکل و ساختار گلوتن بازی می کنند و ارتباط تنگاتنگی با کیفیت گندم دارند. جهت بررسی تنوع آللی در مکان های ژنی کدکننده زیرواحدهای گلوتنین با وزن مولکولی بالا در 25 رقم از گندم های نان ایرانی و استرالیایی، نه جفت آغازگر آلل اختصاصی برای مکان های ژنی (Glu-A1،Glu-B1وGlu-D1) به کار گرفته شدند. نتایج نشان داد که برای مکان ژنی Glu-A1، سه آلل (AxNull، Ax1 و Ax2*) شناسایی گردیدند که در بین آن ها بیش ترین فراوانی مربوط به آلل Ax2* با فراوانی 56 درصد بود. برای مکان ژنی Glu-B1 در مجموع شش آلل شناسایی شدند، که ترکیب آللی Bx7+By8با فراوانی 32 درصد بیش ترین فراوانی را داشت. برای مکان ژنی Glu-D1، در مجموع دو آلل شناسایی شد که ترکیب آللی Dx2+Dy12 با فراوانی 82 درصد بیش ترین فراوانی را در بین آلل های شناسایی شده به خود اختصاص داد. در نهایت رتبه بندی ژنوتیپ ها براساس سیستم امتیازدهی پی فلاگر به منظور پیش بینی کیفیت پخت نان نشان داد که اکثر ژنوتیپ های مورد بررسی رتبه 8، 9 و 10 را داشتند که نشان دهنده ی کیفیت پخت نان خوب تا عالی آن ها است. نتایج تجزیه خوشه ایبراساس زیرواحدهای مختلف نیز این ارقام با کیفیت بالا را در یک گروه مجزا قرار داد. از تنوع شناسایی شده در این پژوهش می توان به عنوان منبع با ارزش تنوع آللی در برنامه های اصلاحی گزینش به کمک نشانگر به منظور بهبود کیفیت محصولات نهایی حاصل از گندم بهره برد.