به کارگیری شاخص اچ در ارزشیابی پژوهش و پژوهشگر؛ آری یا نه؟

هدف از انجام این پژوهش تبیین چگونگی به کارگیری شاخص هیرش (اچ ایندکس) در ارزشیابی پژوهش و پژوهشگر است.
روش تحقیق: پژوهش به روش کیفی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش در برگیرنده جامعه علمی کشور (اعضای هیات علمی دانشگاه ها، دانشگران ایرانی آی. اس. آی، و دانشگران آی. اس. سی) بود. نمونه آماری پژوهش شامل 20 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه های اصفهان، صنعتی اصفهان، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی شهید بهشتی، خوارزمی، شاهد، یاسوج و رازی کرمانشاه است. در این پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. داده های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری و بر اساس روش نظریه زمینه ای (گراندد تئوری) تجزیه و تحلیل شدند.
با استفاده از تکنیک کدگذاری موجود در روش گراندد تئوری 7 مقوله استخراج گردید. مقوله شاخص هیرش به عنوان مقوله اصلی در نظر گرفته شد. مقولات دیگر این پژوهش عبارتند از: نقاط قوت، ضعف شاخص هیرش، کیفیت پژوهش، رتبه بندی و ارتقا، موافقان، مخالفان شاخص هیرش، و راهکارهای جهت بهبود شاخص هیرش.
نتایج نشان داد که با وجود نقاط ضعف متعدد وارد بر شاخص هیرش و نیز از آنجا که این شاخص صرفا بیانگر جنبه هایی از فعالیت علمی فرد است (بروندادهای علمی به شکل مقاله)، در نتیجه استفاده از آن در مواردی چون رتبه بندی و ارتقای افراد و دانشگاه ها تا رسیدن به اطمینان کامل نسبت به پیامدهای منفی آن برای پژوهش کشور توصیه نمی شود.