بررسی تاثیر چرای دام بر مولفه های تنوع گیاهی مراتع نیمه خشک کشور

چرای شدید دام یکی از مخرب ترین عوامل در عرصه مراتع نیمه خشک کشور است که باعث کاهش تنوع و از بین رفتن برخی از گیاهان حساس به چرا می‏گردد. از طرف دیگر با توجه به تغییرپذیری الگوی پراکنش گونه های گیاهی در مقیاس های مختلف، لزوم استفاده از مقیاس در ارزیابی های تنوع ضروی است. بنابراین این تحقیق با استفاده از روش تقسیم‏بندی افزایشی به بررسی تاثیر چرای دام روی مولفه های تنوع در مقیاس های گوناگون در مراتع غرب کشور در ایلام می پردازد. بدین منظور نمونه برداری از 40 پلات 4 مترمربعی در 8 سایت مرتعی شامل 4 سایت قرق و چهار سایت در حال چرا انجام گرفت. بر اساس روش تقسیم بندی افزایشی کل تنوع به مولفه های افزایشی درون و بین نمونه ها (پلات و سایت) تقسیم بندی گردید. نتایج نشان داد که تنوع بین سایت (بتا2) دارای بیشترین سهم از تنوع کل بود که نشان دهنده تفاوت در ترکیب بین سایت ها و اهمیت این مقیاس برای امور حفاظتی است. همچنین اعمال قرق سبب افزایش تنوع گونه ای در سطح پلات (آلفا 1 و بتا1) گردید، در حالی که سبب کاهش تنوع گونه ای در مقیاس سایت (تنوع بین سایت ها یا بتا2) شد. بنابراین الزاما قرق کردن مراتع منجر به افزایش تنوع به ویژه در سطوح وسیع تر نخواهد شد. همچنین قرق دراز مدت می تواند منجر به افزایش یکنواختی و افزایش رقابت بین گیاهان شده و در نهایت تنوع گونه‏ای را کاهش دهد.