بررسی غلظت جیوه در آب و ماهی های سواحل جنوبی دریای خزر، ایران

آلودگی جیوه در اکوسیستم های دریایی یک تهدید بزرگ برای سلامت انسان در کشور های توسعه یافته همانند ایران است. از جمله راه های ورود جیوه به بدن انسان مصرف ماهی و غذا های دریایی است. پس از ورود جیوه به بدن انسان، جیوه به متیل جیوه تغییر می یابد و سبب اختلال هایی همچون اختلال های عصبی، نقص در باروری، نارسایی کلیه، بی ثباتی روانی، التهاب لثه، تشنج و تنش می شود. هدف پژوهش حاضر اندازه گیری غلظت جیوه در اکوسیستم آبی دریای خزر (آب و ماهی) است تا بتوان نتیجه این مطالعه را در حفاظت از سلامت انسان و کاهش آسیب های ناشی از جیوه به کار گرفت.
در این مطالعه به منظور ارزیابی غلظت جیوه در آب، از 36 ایستگاه و از چهار گونه ماهی صید شده از سواحل جنوبی دریای خزر 33 نمونه بافت کبد و 33 نمونه بافت خوراکی جمع آوری شد. در سنجش غلظت جیوه در نمونه های آب و ماهی از دستگاه ولتامتر پلارواگراف و جذب اتمی کوره گرافیتی استفاده شد.
نتایج نشان داد که میانگین غلظت جیوه در نمونه های آب μg/L 1/697، در بافت خوراکی ماهی 68/636 و در بافت کبد μg/g.dw 125/606 است. نتایج حاصل از فاکتور تجمع زیستی نشان می دهد غلظت جیوه از آب به ماهی در دامنه 14-80 برابر قرار دارد و غلظت های بیشینه از جیوه در نمونه های آب و ماهی در سواحل غربی دریای خزر مشاهده شده است.
بیش از 58 درصد ایستگاه های نمونه برداری شده از آب دریای خزر بر طبق استاندارد های US.EPA و SPPA به عنصر جیوه آلوده هستند و میانگین غلظت جیوه در نمونه های ماهی کمتر از استاندارد های WHO و EPAاست.