شناسایی گونه های تریکودرمای اندوفیت درختان بلوط در جنگل های ارسباران با استفاده از معیارهای ریخت شناختی و مولکولی

گونه های جنس Trichoderma از پراکنش جهانی بر خوردار بوده و مایکوبیوتای غالب خاک های مناطق مختلف می باشند. گونه های تریکودرما علیرغم این که از پتانسیل ساپروفیتی قوی برخوردار می باشند، دارای فاز اپیفیتکی قابل توجهی بوده و از پتانسیل نفوذ به بافت های داخلی میزبان گیاهی بدون ایجاد خسارت و صدمه به میزبان برخوردار هستند. در سال های اخیر، توجه ویژه ای به شناسایی و برهمکنش گونه های تریکودرمای اندوفیت با میزبان های گیاهی معطوف گردیده است، با این وجود، اطلاعات چندانی در مورد تنوع زیستی گونه های تریکودرمای اندوفیت در ایران وجود ندارد. تحقیق حاضر با هدف شناسایی گونه های تریکودرمای اندوفیت درختان بلوط در جنگل های ارسباران انجام گردید. برای این منظور در تابستان سال 1393 از قسمت های تنه و سرشاخه ی درختان بلوط سالم و درختان دارای علایم زوال در مناطق حاتم بیگ )مشگین شهر) و کلیبر نمونه برداری شد. در مجموع، 23 جدایه ی تریکودرما از مناطق نمونه برداری شده جداسازی و خالص سازی گردید. هویت جدایه ها بر اساس ویژگی های ریخت شناختی و داده های توالی ناحیه ITS-rDNA، Trichoderma atroviride، T. citrinoviride، T. harzianum، T. longibrachiatum و T. polysporum تعیین گردید. در تبار نما ی ترسیم شده براساس توالی ناحیه ITS-rDNA، جدایه های مربوط به هر یک از گونه های شناسایی شده به همراه توالی نمونه ی تیپ هریک از گونه ها، با اعتبار سنجی بالا گروه بندی شدند. کلیه ی گونه ها برای اولین بار از جنگل های ارسباران گزارش می شوند و بلوط سیاه (Quercus macranthera) به عنوان میزبان جدید برای تمامی گونه های شناسایی شده در این تحقیق معرفی می شود. گزارش این گونه ها از روی بلوط سیاه برای دنیا جدید می باشد. با شناسایی این گونه ها امکان ارزیابی کارایی این گونه ها در کنترل زیستی بیمارگرهای گیاهی و تقویت رشد گیاهان فراهم خواهد شد.