سازوکار مقاومت به دلتامترین در جمعیت های مزرعه ای مینوز برگ گوجه فرنگی Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae)

مینوز برگ گوجه فرنگی Tuta absoluta (Meyrick) یک تهدید جدی برای تولید گوجه فرنگی در شرایط مزرعه و گلخانه محسوب می شود. تحقیق حاضر با هدف بررسی حساسیت جمعیت های مزرعه ای مینوز برگ گوجه فرنگی به حشره کش دلتامترین و تعیین سازوکار مقاومت با استفاده از سینرژیست ها انجام شده است. زیست سنجی به روش غوطه وری برگ در محلول سمی و روی لاروهای سن دوم انجام شد. نرخ مقاومت محاسبه شده بین 88/1 تا 58/21 برابر در مقایسه با سویه حساس متغیر بود. در آزمون های سینرژیسمی، از PBO، DEF و DEM جهت بررسی احتمال دخالت سیستم های آنزیمی در ایجاد مقاومت استفاده شد. برگ های آغشته به غلظت های مناسب از هر سینرژیست به مدت 12 ساعت قبل از شروع زیست سنجی با حشره کش، جهت تغذیه در اختیار لاروهای سن 2 قرار داده شد. بالاترین غلظت از هر سینرژیست که در جمعیت حساس هیچ گونه تلفاتی را همراه نداشت، برای سینرژیست های PBO، DEF و DEM به ترتیب عبارت بودند از 100، 100 و 120 میلی گرم بر لیتر. بر خلاف DEM و DEF، PBO، مهار کننده منواکسیژنازهای وابسته به سیتوکروم پی 450، به طور معنی داری سمیت دلتامترین را در هر سه جمعیت مزرعه ای افزایش داد (بالاترین نرخ سینرژیسم 44/5). به نظر می رسد که در شرایط موجود، استفاده صرف از ترکیبات پایرتروییدی جهت کنترل مینوز برگ گوجه فرنگی از جهت گسترش مقاومت به صلاح نباشد.