اثر کاربرد جلبک سبز اسپیرولینا و زمان خواباندن بر شکل های شیمیایی کادمیم در یک خاک آهکی

کادمیم یکی از مهم ترین عناصر سنگین در خاک است که به لحاظ زیست محیطی و سلامتی انسان حائز اهمیت است. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر کاربرد جلبک سبز اسپیرولینا و زمان خواباندن بر شکل های شیمیایی کادمیم در یک خاک آهکی بود. آزمایش به صورت فاکتوریل (2×3×3) و در قالب طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار انجام شد. تیمارهای مورد استفاده در این آزمایش شامل جلبک سبز اسپیرولینا در سه سطح (0، 500 و 1000 میلی گرم در کیلوگرم خاک)، کادمیم در سه سطح (5، 20 و 40 میلی گرم در کیلوگرم خاک از منبع سولفات کادمیم CaSO4.6H2O) و زمان خواباندن (1 و 2 ماه) بود. نتایج نشان داد که در ماه اول، کاربرد جلبک به میزان 500 و 1000 میلی گرم در کیلوگرم خاک در تمامی سطوح کادمیم، شکل تبادلی کادمیم را کاهش و شکل های آلی، کربناتی و متصل به اکسید های آهن و منگنز را افزایش داد. با گذشت زمان در ماه دوم، به علت تجزیه جلبک، از شکل آلی کادمیم کاسته شد و شکل محلول کادمیم (تبادلی) روند افزایشی داشت. بنابراین می توان گفت هر چند کاربرد جلبک اسپیرولینا در ابتدا سبب کاهش زیست فراهمی و افزایش شکل های آلی و کم محلول تر فلزات می گردد اما با گذشت زمان، افزایش زیست فراهمی فلز و در نتیجه افزایش قابلیت استفاده به وسیله گیاهان را به دنبال خواهد داشت. لذا قبل از کاربرد جلبک به عنوان یک کود آلی، استفاده از آن در خاک های آلوده با فلز کادمیم باید با احتیاط صورت گیرد. پیشنهاد می شود که در مورد اسپرولینا تحقیقات بیشتری بر روی خاک های مختلف و در زمان های طولانی تر خوابانیدن صورت گیرد.