اثر کیتوزان بر بیان ژن چاویکول - O- متیل ترانسفراز و ترکیبات فنیل پروپانوئیدی ریحان بنفش L. Ocimum basilicum تحت تنش خشکی

آنزیم چاویکول-O- متیل ترانسفراز یک آنزیم کلیدی در مسیر ساخته شدن فنیل پروپانوئیدها در ریحان (Ocimum basilicum L.) یک گیاه دارویی و معطر از خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. در این پژوهش اثر الیسیتور کیتوزان بر میزان اسانس، ترکیبات فنیل پروپانوئیدی و بیان ژن آنزیم چاویکول-O- متیل ترانسفراز در گیاه ریحان تحت شرایط تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای این تحقیق شامل تنش خشکی (نرمال، تنش ملایم و متوسط) و محلول پاشی کیتوزان با غلظت های 2/0 و 4/0 گرم در لیتر بودند. میزان متیل چاویکول به وسیله کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تعیین شد و سطح بیان ژن چاویکول-O- متیل ترانسفراز نیز با روش Semi-quantitative RT-PCR بررسی گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد میزان اسانس، میزان بیان ژن چاویکول-O- متیل ترانسفراز و ترکیب متیل چاویکول تحت تاثیر تنش خشکی و الیسیتور کیتوزان در مقایسه با نمونه های شاهد افزایش معنی داری یافت؛ به طوری که بیشترین میزان آن با به کارگیری غلظت 4/0 گرم در لیتر از کیتوزان در تنش ملایم یعنی آبیاری در 30 تخلیه رطوبتی از ظرفیت زراعی به دست آمد. تغییرات میزان ترکیب متیل چاویکول با میزان بیان ژن آنزیم چاویکول– O- متیل ترانسفراز مطابقت داشت، که می توان بخشی از این تغییرات را ناشی از تغییر در سطح بیان ژن آنزیم چاویکول-O- متیل ترانسفراز درنظرگرفت. بنابراین کیتوزان به عنوان یک الیسیتور زیستی می تواند از طریق افزایش بیان ژن و فعالیت آنزیم چاویکول-O- متیل ترانسفراز سبب افزایش ترکیبات فنیل پروپانوئیدی گیاه ریحان در شرایط تنش خشکی شود.