اثر نظام های مختلف کوددهی (شیمیایی، زیستی و تلفیقی) بر غلظت عناصر، ویژگی های بیوشیمیایی و عملکرد چای ترش (Hibiscus sabdariffa L.)

چای ترش (Hibiscus sabdariffa L.) گیاهی دارویی و معطر نیمه گرمسیری از خانواده ختمی است که از کاسبرگ آن به دلیل خواص دارویی و خوراکی استفاده می شود. به منظور ارزیابی اثر کودهای زیستی در تلفیق با مقادیر مختلف کودهای شیمیایی بر غلظت عناصر نیتروژن و فسفر، ویژگی-های بیوشیمیایی و وزن خشک کاسبرگ های چای ترش، آزمایشی به صورت بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال های زراعی 91-1390 و 92-1391 اجرا شد. تیمار های آزمایشی شامل تغذیه گیاه با NPK (به ترتیب220، 130 و 75 کیلوگرم در هکتار اوره، سوپرفسفات تریپل و سولفات پتاسیم)، کود زیستی بیوفسفات، بیوفسفات+25 درصد NPK، بیوفسفات+50 درصد NPK، بیوفسفات+100 درصد NPK، کود زیستی نیتروکسین، نیتروکسین+25 درصد NPK، نیتروکسین+50 درصد NPK، نیتروکسین+100 درصد NPK، بیوفسفات+ نیتروکسین، بیوفسفات+ نیتروکسین+25 درصد NPK، بیوفسفات+ نیتروکسین+50 درصد NPK، بیوفسفات+ نیتروکسین+100 درصد NPK و عدم استفاده از کود (شاهد) بود. صفات مورد مطالعه شامل درصد نیتروژن برگ و کاسبرگ، درصد فسفر برگ و کاسبرگ، درصد پروتئین برگ و کاسبرگ، محتوای آنتوسیانین، ویتامین C، درصد اسیدیته و وزن خشک کاسبرگ بودند. نتایج حاصل از تجزیه مرکب دو سال زراعی مبین آن بود که تیمارهای مختلف کود شیمیایی، زیستی و تلفیق آن ها اثر معنی دار (01/0P) بر کلیه صفات مورد بررسی داشتند. برای کلیه صفات مورد مطالعه بیشترین مقادیر در تیمار نیتروکسین+ بیوفسفات+100 درصد NPK حاصل گردید که به جز برای درصد نیتروژن و پروتئین برگ اختلاف آن با تیمار نیتروکسین+ بیوفسفات+50 درصد NPK معنی دار نبود. جهت حصول حداکثر عملکرد و کیفیت مطلوب چای ترش بهترین تیمار «بیوفسفات+ نیتروکسین+50 درصد NPK» بود. بنابراین، با توجه به ضرورت تولید گیاهان دارویی در نظام های زراعی کم نهاده، استفاده از 50 درصد مقدار توصیه شده کودهای شیمیایی به همراه کودهای زیستی نیتروکسین و بیوفسفات جهت حصول حداکثر کمیت و کیفیت کاسبرگ در چای ترش توصیه می گردد.