تغییرات زمانی کربن زی توده میکروبی و سهم میکروبی در توده راش آمیخته (مطالعه موردی: طرح جنگلداری دکتر بهرام نیا-گرگان)

کربن زی توده و سهم میکروبی خاک از شاخص های زیستی حساس به تغییرات ایجاد شده در بوم سازگان هاست که در بررسی کیفیت خاک به آنها توجه می شود. این پژوهش با هدف بررسی اثر اجرای شیوه جنگل شناسی تک گزینی در سال 1392 بر تغییرات ماهانه و فصلی کربن زی توده و سهم میکروبی در توده راش آمیخته انجام گرفت. به این منظور دو توده دخالت نشده (توده شاهد) و مدیریت شده به شیوه تک گزینی از جنگل آموزشی- پژوهشی دکتر بهرام نیای گرگان انتخاب شد. در هر یک از توده ها، شش قطعه نمونه (سه قطعه نمونه در زیر تاج پوشش و سه قطعه نمونه در روشنه هایی با مساحت حدود 400 متر مربع) با ابعاد 3 در 3 متر مستقر شد. نمونه برداری از عمق 10-0 سانتی متری خاک به صورت ماهانه و به مدت یک سال در سه نقطه تصادفی از قطعات نمونه انجام گرفت و برای هر نمونه کربن زی توده میکروبی، کربن آلی، دما و رطوبت خاک تعیین شد. نتایج نشان داد با وجود تغییرات اندک در کربن آلی خاک (4/55-3/01 درصد در توده شاهد و 4/51-3/4 درصد در توده مدیریت شده)، کربن زی توده میکروبی و سهم میکروبی در فصول و ماه های مختلف سال نوسان زیادی داشتند. در فصول پاییز و بهار بیشینه و در زمستان و تابستان کمینه کربن زی توده میکروبی مشاهده شد. میانگین سالانه کربن زی توده میکروبی در توده های شاهد (22/66 ± 933/56 میلی گرم بر کیلوگرم خاک خشک) و مدیریت شده (22/92 ± 940/44 میلی گرم بر کیلوگرم خاک خشک) از نظر آماری مشابه بود. نتایج بیانگر پتانسیل توده مدیریت شده در حفظ تعادل پس از اجرای شیوه تک گزینی و موفقیت در اجرای صحیح این شیوه براساس این شاخص های زیستی است.