تحلیل تغییرپذیری پایداری خاکدانه و اجزای ناپایدار ماده آلی خاک در توده های خالص جنگلی

اثر سه توده توسکای ییلاقی، افراپلت و زربین با سن 28 سال و همچنین عرصه فاقد پوشش بر پایداری خاکدانه و مواد آلی ذره ای خاک در جنگل دارابکلای ساری بررسی شد. در هر یک از عرصه ها، شش نمونه خاک سطحی با دو عمق 10-0 و 20-10 سانتی متری، در مجموع 12 نمونه از هر عرصه، برای تجزیه آزمایشگاهی برداشت شد. به منظور بررسی تفاوت یا نبود تفاوت در مقادیر مشخصه های مختلف خاک در ارتباط با نوع پوشش های جنگلی و عمق خاک از آزمون تجزیه واریانس دوطرفه در قالب طرح فاکتوریل استفاده شد. نتایج بیانگر تغییرپذیری مشخصه های فیزیکی و شیمیایی و زیستی خاک شامل جرم مخصوص ظاهری، بافت، رطوبت، pH، هدایت الکتریکی، آهک، کربن، نیتروژن، عناصر غذایی قابل جذب، تعداد و زی توده کرم های خاکی در سطح عرصه های بررسی شده بوده است. براساس یافته های این پژوهش، جنگلکاری سبب افزایش درصد پایداری خاکدانه، مقدار کربن و نیتروژن آلی ذره ای در هر دو عمق مورد بررسی شده است. لایه های بالایی و پایینی خاک تحت توده توسکای ییلاقی دارای بیشترین مقادیر مشخصه های پایداری خاکدانه (79/3 و 82/4 درصد)، کربن آلی ذره ای (4/24 و 3/56 گرم بر کیلوگرم) و نیتروژن آلی ذره ای (0/45 و 0/4 گرم بر کیلوگرم) بود و کمترین مقادیر این مشخصه ها به ترتیب با 50/54 و 52/76 درصد، 1/98 و 1/48 گرم بر کیلوگرم، 0/22 و 0/16 گرم بر کیلوگرم در عرصه فاقد پوشش مشاهده شد. نتایج بیانگر آن است که جنگلکاری با گونه توسکای ییلاقی، سبب پایداری خاکدانه و تقویت مواد آلی ذره ای خاک شده و برای احیای عرصه های جنگلی تخریب یافته پیشنهاد می شود.