ارزیابی تجارت محصولات صنعتی ایران با کشورهای مختلف از دیدگاه آب مجازی

امروزه کشورهای کم آب در تعیین راهبردهای بلندمدت تولیدی خود به رویکرد تجارت آب مجازی توجه ویژه ای دارند. از این رو، هدف مطالعه حاضر تحلیل وضعیت آب مجازی در تجارت محصولات صنعتی با شرکای مختلف تجاری ایران است که از روش شاخص های فنی- پایه و داده های طرح آمارگیری از کارگاه های صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر مرکز آمار ایران برای دوره زمانی 93-1390 استفاده شده است. در این راستا، با توجه به تعداد زیاد کشورهای شریک تجاری، 20 کشور با سهم بالای 95 درصدی در تجارت، انتخاب گردید و روند صادرات و واردات آب مجازی در مورد آن ها بررسی شد. نتایج نشان داد که روند خالص صادرات آب مجازی وضعیت مطلوبی را نشان نمی دهد. چنان که خالص صادرات آب مجازی از 112- میلیون مترمکعب در سال 1390 به 115 میلیون مترمکعب در سال 1393 رسیده است. به بیان دیگر، بخش صنعت از واردکننده خالص آب مجازی به صادرکننده خالص آب تبدیل شده است. همچنین بیشترین صادرات و واردات آب مجازی به ترتیب با حجم 119 و 99 میلیون مترمکعب مربوط به کشور امارات متحده عربی و چین بوده است. اطلاعات حاصل شده براساس یافته های تحقیق می تواند برای اصلاح روابط و ترکیب تجاری محصولات صنعتی در راستای حفظ منابع آبی استفاده گردد.