مروری بر سبب شناسی و مارکرهای زیستی دخیل در تشخیص سرطان پانکراس با تاکید بر نقش دیابت در بروز این بیماری

سرطان پانکراس زمانی به وجود می آید که سلول های پانکراس شروع به تکثیر خارج از کنترل کرده، توده ای را تشکیل می دهند که توانایی هجوم به دیگر بخش های بدن را دارد. شایع ترین نوع آن آدنوکارسینومای پانکراس با حدود %85 از موارد است و گاهی اوقات اصطلاح سرطان پانکراس به این نوع از سرطان اشاره دارد. به طور معمول علایم بیماری تا رسیدن بیماری به مرحله پیشرفته بروز پیدا نمی کند و در زمان تشخیص، بیماری اغلب به دیگر بخش های بدن منتشر شده است. تشخیص با تصویربرداری پزشکی، آزمایش خون و بررسی نمونه های بافتی و درمان نیز با جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی بوده که گزینه های درمان تا حدودی بر اساس مرحله سرطان می باشد. تنها درمان آدنوکارسینوم پانکراس، جراحی است که می تواند تنها به منظور بهبود کیفیت زندگی بدون پتانسیل برای درمان باشد. عوامل خطر سرطان پانکراس شامل مصرف سیگار، دیابت، چاقی و شرایط ژنتیکی نادر مشخص است که حدود 25% از موارد مربوط به مصرف سیگار و 10-5% مربوط به وراثت است. احتمال بروز این سرطان در افراد با دیابت طولانی مدت بیش از افراد غیر مبتلا به دیابت است. یک تغییر ناگهانی در سطوح قند خون افراد دیابتی با دیابت کنترل شده نیز می تواند نشانه ای از سرطان پانکراس باشد. CA19-9 در حال حاضر تنها مارکر مولکولی قابل اعتماد در تشخیص سرطان پانکراس می باشد که از حساسیت و ویژگی بسیار بالایی برخوردار نیست و پژوهش ها برای یافتن مارکرهای اختصاصی تر ادامه دارد. در این مقاله مروری سبب شناسی سرطان پانکراس، ارتباط دیابت با این نوع سرطان و مارکرهای زیستی قابل توجه در تشخیص این بیماری مورد بررسی قرار می گیرد.