تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم تمرکز بر شکنندگی بانکی (موردمطالعه شبکه بانکی ایران)

مطالعات موجود پیرامون ارتباط میان ساختار شبکه بانکی و ثبات مالی به دو رشته مجزا با نتایج کاملا متفاوت تقسیم می شوند. این مطالعات بر این اساس طبقه بندی می شوند که اعتقاد دارند که تمرکز در شبکه بانکی اثر بی ثباتی دارد (فرضیه تمرکز-شکنندگی) یا در مقابل اثر ایجاد ثبات دارد (فرضیه تمرکز-ثبات). هدف مقاله، آزمون هر دو فرضیه (تمرکز-ثبات) و (تمرکز-شکنندگی) می باشد. بر این اساس و برای آزمون این دو فرضیه، نخست اثر مستقیم تمرکز در شبکه بانکی بر شکنندگی سیستم بانکی توسط یک مدل باینری آزمون می شود. این مدل در واقع به آزمون (تمرکز-شکنندگی) می پردازد. برای آزمون فرضیه (تمرکز-ثبات) وجود اثر غیرمستقیم با آزمون دو کانال انتقال تمرکز بر ثبات مالی در بانکداری یعنی کانال بازده دارائی ها و کانال نرخ بهره بررسی می شود. در این دو کانال تمرکز در بانکداری متغیر برون زای اصلی است و متغیر بازده دارائی ها و حاشیه سود متغیر وابسته هستند. در واقع نخست اثر تمرکز بر بازده دارائی ها و حاشیه خالص نرخ بهره برآورد می گردد، سپس با پیش بینی آن ها در مدل رگرسیونی مجزا تاثیر آن ها بر شکنندگی بانکی دوباره مورد آزمون قرار می گیرد. مطابق با نتایج به دست آمده، با در نظر گرفتن شاخص هرفیندال هرشمن نیز که برای اندازه گیری تمرکز بانکی لحاظ شده است، می توان نشان داد که فرضیه تمرکز-شکست در شبکه بانکی کشور برقرار است و در شبکه بانکی کشور ارتباط مثبت و معنی دار میان ورشکستگی و تمرکز بانکی وجود دارد. در این حالت در شبکه بانکی کشور مسئله شکنندگی بانک های بزرگ مطرح می شود.