تغییرات مورفولوژیکی جمعیت های ازمک (Lepidium draba L.) در ایران

به منظور بررسی ویژگی های مورفولوژیکی جمعیت های ازمک بذرهای 40 جمعیت از مناطق مختلف ایران در خرداد ماه 1391 جمع آوری شدند و در شرایط یکسان در گلدان کشت شدند. 15 ویژگی مورفولوژیکی در انتهای فصل رشد اندازه گیری شد. در آزمایشگاه نیز سرعت و درصد جوانه زنی جمعیت ها اندازه گیری شد. تجزیه خوشه ایبه منظور تعیین وجود رابطه بین جمعیت های ازمک انجام شد. در تجزیه خوشه ایجمعیت ها به 5 گروه تقسیم شدند که عمدتا بر اساس منشاء جغرافیایی آنها بود. جمعیت های متعلق به عرض های شمالی تر رشد کمتری داشتند که دلیل آن کاهش متوسط سالانه تشعشع تجمعی روزانه و دمای هوا با افزایش عرض جغرافیایی می باشد. چنین تفاوت هایی در بین جمعیت ها ممکن است پاسخ کلی آنها به علف کش های خاص را تحت تاثیر قرار دهد. تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که سه مولفه تقریبا 97/88% تغییرات را توجیه کردند که سهم مولفه اول، دوم و سوم به ترتیب 39/67، 97/12 و 60/8 درصد بود. صفات وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک اندام زیرزمینی، وزن تر و خشک کل گیاه و طول برگ با مولفه اول بیشترین همبستگی مثبت را داشتند. عرض برگ، طول ساقه، عرض خورجینک، سرعت جوانه زنی، درصد جوانه زنی دارای همبستگی مثبت با مولفه دوم بودند. نسبت وزن خشک اندام هوایی به زیرزمینی و تعداد ساقه دارای ضریب بالایی در مولفه بودند سوم بودند ولی همبستگی تعداد ساقه با این مولفه منفی بود.