بررسی مقالات مرتبط با سلامت زنان در سه دهه پس از انقلاب اسلامی (1360 تا1390): یک مطالعه مروری

سلامت زنان از اولویت های جامعه و اهداف توسعه هزاره است که شناسایی ابعاد آن با بررسی مطالعات مربوطه امکان پذیر است. در این راستا، پژوهش حاضر باهدف شناسایی ابعاد مغفول نوع پژوهش های سلامت زنان طی سه دهه پس از انقلاب اسلامی انجام شد.
این مطالعه از نوع مروری به روش تحلیل محتوا بود که در سه مرحله مقدماتی، جستجو و تحلیل انجام شد. در این پژوهش ، تمام مقالات چاپ شده در مجلات علمی داخلی و خارجی از ابتدای سال 1360 تا پایان سال 1392 که درباره وضعیت، تعیین کننده ها و پیامدهای سلامت زنان ایرانی بود؛ بدون محدودیت سنی از پایگاه های منتخب، استخراج و پس از اعمال معیارهای ورود و خروج و حذف مطالعات تکراری، اطلاعاتشان شامل سال انتشار، تعداد نویسندگان، اصلی ترین بیماری ها و نازایی، تعیین کننده های اجتماعی سلامت (SDH: social determinants of health)، دوره زندگی و روش اجرا به وسیله نرم افزار SPSS18تحلیل شد.
در این مطالعه، 1880 مقاله فارسی و 4090 مقاله انگلیسی بررسی شدند (جمعا 5970 مقاله). فراوانی پژوهش های مروری 15/4درصد، مداخله ای 12/22درصد، مقایسه ای22/34 درصد و توصیفی51/37درصد بود. بیشترین فراوانی پژوهش های انجام شده از نظر دوره زندگی مربوط به دوران باروری 76/00درصد، از نظر طبقه بار بیماری مربوط به بارداری و عوارض آن 30/12درصد و از نظر SDH مربوط به آموزش، آگاهی و تحصیلات 36/6درصد بود.
روند انتشار مقالات در سه دهه اخیر، رو به رشد اما فاقد انسجام و الگوی ثابت بود؛ بنابراین مدیریت منابع پژوهشی براساس اهداف اصلی نظام سلامت درباره پژوهش های مربوط به سلامت زنان ضروری است.