ارزیابی کیفیت خاک در منطقه غرب شهر تهران با استفاده از روش مجموعه حداقل داده

آلودگی های خاک به ویژه در مناطق شهری به طرز بی سابقه ای رو به افزایش است که اثرات آن بر چرخه های شیمیایی کمتر شناخته شده است. رویکردهای اندازه گیری کیفیت آب و هوا به خوبی تدوین شده است اما ارزیابی کیفیت خاک مناطق شهری کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بررسی کیفیت خاک می تواند به عنوان روشی به منظور درک بهتر پیامدهای حاصل از افزایش آلودگی ها در محیط های شهری و تدوین رویکردها و پروتکل های ارزیابی جامع کیفیت خاک در برنامه ریزی شهری و مدیریت چشم انداز استفاده شود. با توجه به کمبود اطلاعات در زمینه مطالعات کیفیت خاک در مناطق شهری ایران، هدف از این پژوهش ارزیابی کیفیت خاک تحت تاثیر کاربری اراضی شهری با استفاده از روش مجموعه حداقل داده در منطقه غرب شهر تهران بود. به این منظور تعداد 56 نمونه در سه کاربری کشاورزی، پارک و فضای سبز شهری و اراضی بایر برداشت و 12 ویژگی فیزیکوشیمیایی خاک اندازه گیری شد. نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان داد که ویژگی های کربن آلی، نیتروژن کل، آهک، وزن مخصوص ظاهری و سدیم تحت تاثیر کاربری اراضی دارای اختلاف معنی دار می باشند. به منظور انتخاب مجموعه حداقل داده از تحلیل عاملی استفاده شد که نتایج نشان داد که دو عامل با مقادیر ویژه بیش از یک و توجیه بیش از 68% مجموع واریانس دارای بیشترین بار عاملی روی ویژگی های کربن آلی و سدیم می باشند. درنهایت شاخص کیفیت خاک در کاربری های مختلف تعیین و مقایسه شدند. نتایج نشان داد که شاخص کیفیت خاک در کاربری های مورد مطالعه دارای اختلاف معنی دار می باشند و کمترین کیفیت خاک مربوط به کاربری اراضی بایر است.