ناپایداری سکونتگاه های روستایی با اثرپذیری از عامل طبیعی مطالعه موردی روستاهای شهرستان دماوند

طی نیم قرن گذشته بسیاری ازمناطق روستایی کشور، به علل مختلف اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی وخصوصا عوامل طبیعی در معرض ناپایداری قرارگرفته و جمعیتروستاییبه نفع مناطق شهری کاهش و تعداد نقاط روستایی خالی از سکنه افزایش یافته است. پژوهش حاضربررسی تاثیر شاخصهای بعد طبیعی همچون سیل، خشکسالی، فرسایش خاک و کمبود منابع آبی بر ناپایداری سکونتگاه های روستایی در8 روستا از81 روستای دارای سکنه شهرستان دماوندمی باشد که به روش طبقه ای–تصادفی انتخاب شده اند. جامعه آماری پژوهش برمبنای سرشماری سال1390،کل خانوارهای ساکن روستاهای مورد مطالعه می باشد(875=N) که تعداد263سرپرست خانوار با فرمول کوکران جهت تکمیل پرسشنامه انتخاب شدند.این پژوهش کاربردی و روش انجام آن توصیفی-تحلیلی و به صورت پیمایشی– میدانی انجام شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمونهایt تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ساده–گام به گام استفاده شد. نتایج نشان دادکلیه شاخصهای عامل طبیعی بر ناپایداری روستایی اثرگذاراست،اما شاخص تهدیدات مخاطرات طبیعی، سپس آلودگی و تخریب منابع پایه در منطقه مورد مطالعه، بیشترین تاثیررا درتشدید ناپایداری سکونتگاه های روستایی شهرستان دماوند داشته است و فرآیندتوسعه راباچالشهای جدی ازجمله کاهش جمعیت و خالی شدن روستاهاروبروساخته است. لذا تلاش در جهت بهینه کردن مصرف آب با استفاده از روش های نوین آبیاری، پوشش انهار، احداث آب بندها ، لوله گذاری در مسیر انتقال کانالهای آب برای باغات و تغییر در الگوی کشت زراعی و باغی همانند کاشت کلزا، و گیاهان با نیاز آبی کم را می توان پیشنهاد کرد.