اثر رقم و تیمار تنظیم کننده رشد گیاهی بر باززایی درون شیشه ای لیلیوم با استفاده از ریزنمونه های TCL

لیلیوم به عنوان چهارمین گل شاخه بریده دنیا مطرح است و روش کشت بافت، روش مناسبی را برای تکثیر این گیاه زینتی فراهم کرده است. در این پژوهش به منظور بررسی عوامل موثر بر باززایی لیلیوم از پیازک های تولید شده در شرایط درون شیشه ای دو آزمایش جداگانه انجام گرفت. در مرحله اول، اثر ریزنمونه های با لایه سلولی نازک (TCL) با ضخامت های 1، 3 و 5 میلی متر در محیط کشت پایه موراشیگ و اسکوگ (MS) حاوی ترکیب های تنظیم کننده رشد گیاهی BA، 2ip و Kin با غلظت 1 میلی گرم در لیتر در ترکیب با 5/0 میلی گرم در لیتر NAA بررسی شد. نتایج این آزمایش نشان داد که در هر سه تیمارتنظیم کننده رشد گیاهی، بیشترین میزان اندام زایی در ریزنمونه هایی با ضخامت 3 میلی متر بدست آمد. در واقع نتایج برهمکنش اندازه ریزنمونه با تنظیم کننده رشد گیاهی موجود در محیط کشت نشان داد درصد باززایی در ریزنمونه های با ضخامت 3 میلی متر بهتر افزایش داشته است. بیشترین تعداد برگ و وزن خشک گیاهچه ها در محیط کشت حاوی BA مشاهده شد که نسبت به سایر تیمارها تفاوت معنی داری داشت. در آزمایش دوم به منظور بررسی اثر رقم و نوع تنظیم کننده رشد گیاهی سیتوکینین، ریزنمونه های TCL ارقام Robina، Donato، Nymph، Lessoto و Roxana با ضخامت 3 میلی متر در محیط کشت MS حاوی ترکیبات تنظیم کننده رشد گیاهی مختلف (BA، Kin، 2ip و TDZ) با غلظت 1 میلی گرم در لیتر در ترکیب با 5/0 میلی گرم در لیتر NAA کشت شدند. نتایج نشان داد که رقم به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار بر اندام زایی بود. بیشترین تعداد ریشه، وزن خشک، تعداد پیازک و طول گیاهچه در رقم Roxanaمشاهده شد. بررسی درصد باززایی و شاخه زایی در ریزنمونه ها نشان داد که ارقام و هورمون های مختلف بر میزان باززایی و ریشه زایی موثر بوده و رقم Nymph در حضور TDZ نسبت به سایر ارقام و تنظیم کننده های رشد گیاهی کمترین باززایی و ریشه زایی را نشان داد. همچنین مقایسه وزن خشک در تیمارهای مختلف نشان داد که وزن خشک گیاهچه های رقم Roxana بطور معنی داری نسبت به سایر تیمارها افزایش یافته بود.