ارزیابی اثرات اکولوژیک تفرج بر کیفیت خاک و پوشش گیاهی در مناطق تحت حفاظت (مطالعه موردی: پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو)

این تحقیق با استفاده از رهیافت تجزیه و تحلیل سیستمی به ارزیابی اثرات تفرج بر روی برخی از خصوصیات فیزیکی خاک (وزن مخصوص ظاهری خاک، تخلخل و رطوبت وزنی خاک) و وضعیت پوشش گیاهی (میزان تراکم، تنوع و فراوانی) در پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو پرداخته است. به منظور رسیدن به اهداف مورد نظر ابتدا با استفاده از روش روی همگذاری، نقشه واحدهای محیط زیستی منطقه به دست آمد و پس از شناسایی یگان های اکولوژیک یکسان از نظر طبقات شیب، جهت، ارتفاع، ضریب مقاومت سنگ، ویژگی های فیزیکی خاک (فرسایش، سنگریزه، تحول یافتگی، زهکشی، بافت و عمق خاک) و پوشش گیاهی (وضعیت تراکم، گرایش مرتع و میزان تولید کل در هکتار)، در 38 یگان از زون های تفرجی و 38 یگان متناظر آن در زون های دست نخورده و شاهد، یک پلات با ابعاد m2m×2 جهت بررسی پوشش گیاهی پیاده شد. عمل نمونه برداری از پروفیل خاک نیز با سه مرتبه تکرار از عمق cm5-0 و در صورت وجود از عمق cm10-5 با استفاده از روش استوانه فلزی انجام گردید. بررسی نتایج حاصل نشان داد که اختلاف بین وضعیت پوشش گیاهی و خصوصیات فیزیکی خاک (عمق cm5-0) در یگان های مشابه با اطمینان 99%معنی دار است. اما اختلاف میان خصوصیات فیزیکی خاک در عمق cm10-5 در سطح 5% معنی دار نشد. به طور کلی نتایج این تحقیق مشخص کرد تفرج موجب ایجاد اثرات منفی به لحاظ کیفیت خاک و پوشش گیاهی در زون های تفرجی منطقه مورد مطالعه گشته است.