تحلیل شاخص های پارامتریک تنوع و تشابه بانک بذر در توالی های مختلف مراتع احیاء شده با گیاه غیربومی آتریپلکس کانسنس

ترکیب و مقدار بانک بذر خاک در اثر عوامل مدیریتی احیایی اکوسیستم ها تغییر می نماید، درک این تغییرات می تواند راهنمای مناسبی در تفسیر تغییرات پوشش گیاهی تحت تاثیر عملیات احیا باشد. بدین منظور، این تحقیق به بررسی تغییرات حاصل از عملیات اصلاحی بوته کاری گیاه غیربومی آتریپلکس کانسنس(Atriplex canescens) بر روی بانک بذر خاک در توالی های مختلف سنی در مراتع چپرقویمه گنبد کاووس پرداخته است. نمونه برداری در سه توده دست کاشت آتریپلکس دو، ده و بیست ساله که از نظر عوامل محیطی، همگنی و تشابه داشتند، در مکان های زیر بوته ها و بین بوته ها صورت پذیرفت. علاوه بر این، در مجاورت هر سایت یک منطقه شاهد که در آن بوته کاری انجام نشده بود نمونه برداری برای مقایسه انجام شد. در مجموع 54 نمونه خاک از عمق سطحی خاک با رویکرد تصادفی- سیستماتیک قبل از شروع فصل رویش نمونه برداری شد و سپس نمونه های خاک برای سبزشدن بذور به گلخانه منتقل شدند. داده های مربوط به گونه های سبزشده جمع آوری شد و نمودار دسته- فراوانی برای هر یک از سایت های مورد بررسی، ترسیم و همچنین مدل های توزیع فراوانی شامل سری هندسی، سری لگاریتمی، عصای شکسته و لوگ نرمال بر روی داده ها برازش شد و بهترین مدل توزیعی انتخاب گشت. همچنین شاخص تشابه جاکارد و خوشه بندی مقسمی برای سایت های مختلف محاسبه و رسم شد. نتایج نمودار دسته- فراوانی مکان های مورد بررسی نشان داد که منحنی تیمار شاهد تمامی سایت ها دارای شیب تندتری نسبت به منحنی تیمارهای زیر و بین بوته می باشد بنابراین تنوع گونه ای بانک بذر سایت شاهد پایین تر است. مدل عصای شکسته و لوگ نرمال نیز با تیمارهای سایت بیست ساله تطابق داشته که نشان دهنده جوامع با ثبات و با تنوع و یکنواختی بالا می باشد. نتایج حاصل از شاخص تشابه جاکارد نیز نشان داد در سایت ده ساله تشابه گونه ای بانک بذر خاک در تیمار زیر بوته و بین بوته بیشترین مقدار (75/0) را دارند و در سایت بیست ساله این تشابه به حداکثر میزان خود می رسد. نتایج کلی نشان می دهد که احیای مراتع به وسیله کاشت گیاه آتریپلکس موجب افزایش تنوع گونه ای بانک بذر خاک در مناطق مورد مطالعه داشته است که البته میزان این تغییرات به مدت زمان اجرای آن نیز بستگی دارد.