مقایسه ی عملکردهای اجرایی بین فازهای مختلف در بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی نوع یک و افراد عادی

اختلال دو قطبی، یک بیماری پیچیده و مزمن با اپیزودهای مانیا و افسردگی است. با توجه به احتمال وجود نقص در عملکردهای عصب روان شناختی در بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی، هدف از انجام مطالعه ی حاضر، تعیین میانگین نمره ی عملکردهای اجرایی (انعطاف پذیری شناختی و حافظه ی کاری) در فازهای مانیا، یوتایمیا و افسردگی در اختلال دو قطبی نوع یک و مقایسه ی آن با افراد عادی بود.
در یک مطالعه ی علی- مقایسه ای در سال 1395، 41 بیمار مبتلا به اختلال دو قطبی نوع یک مراجعه کننده به اورژانس، بخش ها و درمانگاه های روان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با تشخیص روان پزشک بر اساس Diagnostic and statistical manual of mental disorders-5 (DSM-5)، مقیاس مانیای Young و افسردگی Hamilton و 18 فرد سالم بر اساس پرسش نامه های Symptom checklist-90-Revised V.4.1 (SCl-90-R V.4.1) و Short form Health Survey-36 (SF-36) با نمونه گیری در دسترس به پژوهش وارد شدند. این افراد با آزمون های کامپیوتری Wisconsin (Wisconsin card sorting test-version 3 یا WCST-V3) و حافظه ی کاری Wechsler (Working Memory WIS Software V-4 یا WMW V-4) مقایسه شدند.
در شاخص های عملکردهای اجرایی، بیماران در فازهای بیماری تفاوت معنی داری نداشتند، اما در مقایسه با گروه شاهد، در شاخص های انعطاف پذیری شناختی در آزمون Wisconsin، تعداد طبقات صحیح کمتر (004/0 = P)، تعداد خطای درجاماندگی بیشتر (0001/0 > P)، تعداد کوشش های بیشتر (001/0 = P)، پاسخ های نادرست بیشتر (003/0 = P) و مدت زمان اجرای آزمون طولانی تر (002/0 = P) داشتند. عملکرد گروه مانیا در مقایسه با گروه شاهد در تمامی شاخص های حافظه ی کاری، به طور معنی داری ضعیف تر بود (050/0 > P). بیماران یوتایمیک نسبت به گروه شاهد در شاخص های تکرار ارقام رو به جلوی دیداری (001/0 > P) و جمع حافظه ی دیداری (0001/0 > P) عملکرد ضعیف تری داشتند.
اختلال دو قطبی با نقایص شناختی همراه است و نقص عملکردهای اجرایی در فاز مانیا بیشتر مشهود است. این نقایص، حتی در طول دوره های یوتایمیا ادامه می یابد. با توجه به یافته های متناقض، انجام مطالعات بیشتر ضروری به نظر می رسد.