بررسی تنوع کاریوتیپی پنج رقم سیر با استفاده از تجزیه به عامل ها

این تحقیق به منظور بررسی تنوع کاریوتیپی ارقام سیر در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان بر روی پنج رقم سیر (Allium Sativum L.) انجام شد. کاریوتیپ سلول های میتوزی در مرحله متافاز در مریستم انتهایی ریشه در بذرهای جوانه دار شده تهیه شد. عدد پایه کروموزومی در تمام جمعیت ها 8=x و همه جمعیت ها دیپلوئید بودند. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تکرار و مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون چند دامنه ای دانکن (در سطح احتمال 5%) بین پنج رقم سیر انجام شد. بر اساس جدول دو طرفه Stebbins، جمعیت های اصفهان و جیرفت در کلاس B3 و جمعیت های بم، کرمان و همدان در کلاس B2 قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس، نشان داد که بین جمعیت ها از لحاظ صفات طول کل کروموزوم، طول بازوی بلند، طول بازوی کوتاه و طول نسبی کوتاه ترین کروموزوم اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1% و در صفات نسبت طول بازوی کوتاه به بازوی بلند، اختلاف درصد طول نسبی بزرگترین و کوچک ترین کروموزوم، شاخص عدم تقارن، درصد شکل کلی و درصد طول نسبی بازوی بلند اختلاف معنی داری در سطح احتمال 5% وجود داشت که نشان دهنده تنوع کروموزومی بود. در تجزیه به عامل ها، سه عامل اول، دوم و سوم بیش از 99% از کل تنوع موجود بین جمعیت ها را توجیه کردند. در عامل اول صفات r-value و درصد شکل کلی و در عامل دوم صفات طول کروموزوم و طول بازوی بلند بیشترین سهم را به خود اختصاص دادند. در عامل سوم طول نسبی کوتاه ترین کروموزوم بیشترین اهمیت را داشت. تجزیه خوشه ای، جمعیت های مورد نظر را به دو گروه تقسیم کرد، به طوری که جمعیت های بم، جیرفت، کرمان و همدان در گروه اول و جمعیت اصفهان در گروه دوم قرار گرفتند.