شناسایی و اولویت بندی ریسک های سیستم تامین و توزیع آب: با رویکرد ترکیبی فرایند تحلیل سلسله مراتبی و تودیم توسعه یافته (موردی:شهرستان قزوین)

با گرم شدن سراسری کره زمین بر اثر عواملی چون تغییرات اقلیمی و افزایش مصرف سوخت های فسیلی و در پی آن کاهش منابع آبی در دسترس، مسئله تامین آب سالم و ایمن بیش از پیش مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. یکی از پر چالش ترین موضوع ها در این زمینه برای کشورها، موضوع مربوط به سلامت و بهداشت عمومی است. تامین کنندگان آب باید از تمام ریسک هایی که در این زمینه وجود دارد، آگاهی داشته باشند و بر اساس اولویت بندی درصدد بر طرف کردن آن باشند. در این پژوهش به بررسی و اولویت بندی ریسک ها در سیستم تامین و توزیع آب پرداخته شده است.
در این پژوهش، ابتدا با استفاده از ادبیات تحقیق و نظر کارشناسان خبره، ریسک های تاثیرگذار و معیارهای اندازه گیری این ریسک ها تعیین شده است. سپس به وسیله روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی اهمیت معیارها محاسبه شده است. در انتها با روش تودیم (مخفف تصمیم گیری چند معیاره و تعاملی در زبان پرتغالی) توسعه یافته ریسک ها با توجه به اوزان و اهمیتشان رتبه بندی شده اند.
نتایج پژوهش نشان داد معیارهای تلفات بالقوه اقتصادی و آمادگی ظرفیت برگشت پذیری، دارای تاثیر بیشتری برای ارزیابی ریسک ها است؛ در حالی که آمادگی اثربخش بحران و احتمال رخداد مخاطره، دارای تاثیر کمتری نسبت به سایر معیارها برای تحلیل ریسک ها است.
در نهایت بر اساس اهمیت معیارها، ریسک های تخلیه مواد صنعتی به آب و نفوذ آب زیرزمینی به داخل شبکه از اهمیت بالاتری برخوردار بوده، همچنین ریسک های رخداد تغییر شدید اقلیمی و نوسانات مصرفی از اهمیت کمتری برخوردار هستند.
بر اساس یافته ها، عواملی همچون تلفات بالقوه اقتصادی و آمادگی ظرفیت برگشت پذیر و ریسک هایی همچون ریسک های نفوذ آب زیرزمینی به داخل شبکه و پدیده فرونشست خاک دارای اهمیت بالایی در مدیریت ریسک است. با توجه به اینکه ریسک های موجود در سیستم تامین و توزیع آب، نقش پر رنگی در تصمیم های مدیران ایفا می کند، یافته های پژوهش مورد مطالعه می تواند کمک شایانی به اتخاذ راهکارهای صحیح برای مقابله با این ریسک ها بکند.