بررسی تطبیقی ویژگی های بصری آینه های فلزی ایران و چین با نگاهی به دوره سلجوقی

هنر فلزکاری از جمله هنرهای دستی ایران است که پیشینه آن به هزاران سال پیش می رسد. آثار به جامانده از این هنر در دوره های مختلف ایران معرف آداب و رسوم اقوام است. از دوره های درخشان پیش از اسلام دوره هخامنشی و دوره ساسانی و پس از اسلام نیز دوره سلجوقی را می توان نام برد، که آثار ارزنده ای از آن زمان بر جای مانده است.
از جمله آثار تولیدشده در ایران طی دوره های قبل از اسلام و پس از آن آینه های فلزی است. آینه های ساخته شده در اشکال دایره ای و گاهی با دسته اند که عموما با هنر حکاکی نقوش مختلف همراه اند. از سویی در ادوار هنری کشور پهناور چین نیز هنر فلزکاری از جمله هنرهای فعال است. در دوره های هان، تانگ و سونگ آثار بسیاری با ظرافت بسیار زیادی ساخته شده است. وجود این این آینه ها در چین و تشابهاتی که در دوره هایی از تاریخ ایران با آینه های ساخته شده در چین دیده شدند این پرسش ها را مطرح می نماید که آیا منشا ساخت آینه های فلزی ایران کشور چین بوده و هر نمونه از آینه ها دارای چه ویژگی های خاص است. همچنین آیا برخی ویژگی های آینه های چین در نمونه های مشابه ایران دیده شده است؟ این پژوهش تاریخی توصیفی بوده و یافته ها از طریق جمع آوری کتابخانه ای صورت گرفته است. هدف از این پژوهش نشان دادن ویژگی های آینه های فلزی این دوکشور از طریق بررسی آثار برجای مانده است تا منشا ساخت آینه ها روشن شود. یافته های این پژوهش حکایت از آن دارد که آینه های فلزی ساخته شده در ایران از نظر تکنیک ساخت با روش های قالب ریزی و چکش کاری صفحات فلزی ساخته شده در چین متداول بوده است. همچنین استفاده از طرح های کوچک و متراکم، قرارگرفتن پیچک ها، نمایش انسان در حالات مختلف و صور فلکی یا اشکال جانوری مانند خرگوش که از ویژگی های هنر ایران دوره سلجوقی است و فرم گردشکل آینه ها و داشتن دسته بصورت مرکزی از ویژگی های متاثر از هنر چین است.