ارزیابی تحمل به تنش کم آبی در ژنوتیپ های مختلف سویا

کم آبی یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده تولید محصولات زراعی، منجمله سویا محسوب می شود. به منظور شناسایی و ارزیابی تحمل به تنش کم آبی، آزمایشی با 40 ژنوتیپ سویا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو محیط آبیاری نرمال و تنش کم آبی در سال زراعی 1393 در مزرعه پژوهشی موسسه اصلاح و تهیه نهال بذر کرج با سه تکرار پیاده شد. شاخص های MP، GMP، HARM و STI بیشترین همبستگی معنی دار را با عملکرد در شرایط آبیاری نرمال و تنش کم آبی داشتند و به عنوان شاخص های برتر برای غربال کردن ژنوتیپ های متحمل به تنش شناسایی شدند. پس از ترسیم نمودار بای پلات ژنوتیپ های D42×Will82، Spry×Savoy/3، Chaleston×Mostang/12 و Liana×L32/2 به عنوان ژنوتیپ های متحمل به تنش کم آبی و دارای عملکرد بالا تحت شرایط آبیاری نرمال و ژنوتیپ های GN 2171، GN 2167، GN 2087 و GN 2011 به عنوان ژنوتیپ های حساس به تنش کم آبی معرفی شدند. براساس تجزیه خوشه ایبا استفاده از شاخص های MP، GMP، HARM و STI و عملکرد تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش کم آبی، ژنوتیپ های مورد بررسی در چهار گروه دسته بندی شدند که اکثر ژنوتیپ های متحمل به تنش کم آبی در گروه های اول و دوم و اکثر ژنوتیپ های حساس به تنش کم آبی در گروه های سوم و چهارم تجزیه خوشه ایقرار گرفتند. نتایج تجزیه خوشه ایمیتواند برای انتخاب ژنوتیپ هایی با بیشترین فاصله ژنتیکی به عنوان والدین مطلوب برای دورگ گیری و ایجاد جمعیتهای در حال تفرق با حداکثر تنوع ژنتیکی بسیار ارزشمند باشد.