بررسی کمی متانول و اتانول در نوشیدنی های تخمیری غیرالکلی و عرقیات گیاهی، جنبه های سم شناسی تجزیه ای

امروزه نوشیدنی های تخمیری غیرالکلی (ماءالشعیر) و عرقیات گیاهی به صورت گسترده در ایران استفاده می شود؛ بنابراین بی خطری آن ها از اهمیت خاصی برخوردار است. گزارش های متعددی مبنی بر وجود متانول و اتانول در نوشیدنی ها وجود دارد. در این زمینه و برای پاسخ دهی به پرسش های طرح شده از سوی مقامات قضایی مبنی بر تعیین کمی میزان الکل در این فرآورده ها، مطالعه حاضر طراحی شد. هدف از انجام مطالعه، تعیین غلظت متانول و اتانول در برندهای ماءالشعیر و عرقیات گیاهی موجود در بازار ایران است.
پنج برند از انواع ماءالشعیر و پنج برند از عرقیات گیاهی انتخاب شدند. از هر برند 10 نمونه (درمجموع 100 نمونه) به صورت تصادفی خریداری شد. غلظت متانول و اتانول در تمامی نمونه ها به روش Headspace GC (کروماتوگرافی گازی مجهز به Headspace) و با استفاده از شناساگر یونش شعله (Flame ionization detector) آنالیز شدند. استونیتریل به عنوان استاندارد داخلی استفاده شد. نتایج با نرم افزار SPSS تجزیه وتحلیل آماری شدند.
نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان داد غلظت متانول و اتانول در تمامی برندهای ماءالشعیر و عرقیات گیاهی، پایین تر از حد سمی بود. میانگین غلظت اتانول با میزان 0/59% حجمی/ حجمی در ده نمونه از یک برند ماءالشعیر نسبت به دیگر برندها به صورت معناداری بالاتر بود(0/05>p). در ده نمونه از یک برند عرقیات گیاهی، میانگین غلظت متانول با میزان 0/03% حجمی/حجمی به صورت معناداری بالاتر از دیگر برندها بود(0/05>p). غلظت اتانول در کلیه برندهای ماءالشعیر در محدوده 2/02-% حجمی/ حجمی گزارش شد. در عرقیات گیاهی، غلظت متانول و اتانول به ترتیب در محدوده 0/03-% حجمی/ حجمی و 0/09-% حجمی/ حجمی به دست آمد.
غلظت متانول و اتانول در برندهای ماءالشعیر و عرقیات گیاهی در مقادیر غیر سمی بود. با توجه به اینکه وجود الکل ها در مقادیر بیش ازحد مجاز در محصولات غذایی تهدیدکننده سلامت مصرف کنندگان است، کنترل کیفی دوره ای محصولات گیاهی و ماءالشعیرهای غیرالکلی، برای حفظ سلامتی جامعه لازم و ضروری است.