تاثیر بسترهای مختلف کاشت بر اجزای عملکرد و عناصر معدنی کلم بروکلی (Brassica oleracea var. italica) در شرایط کشت بدون خاک

کلم بروکلی یکی از پرارزش ترین اعضای خانواده کلم هاست که به طور گسترده در دنیا مورد توجه بوده و به صورت کشت بدون خاک نیز تولید می-شود. در تحقیق حاضر ترکیب های مختلف برای کشت بدون خاک کلم بروکلی در فضای باز مقایسه شده و عملکرد محصول و غلظت عناصر غذایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. ده نوع بستر کاشت شامل: کوکوپیت، پرلیت، ماسه، خاک اره، ترکیب ماسه و خاک اره، ترکیب ماسه و ورمی کمپوست، ترکیب کوکوپیت پرلیت، ترکیب کوکوپیت لیکا، ترکیب کوکوپیت پامیس، ترکیب کوکوپیت پرلیت ورمی کمپوست در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. براساس نتایج بدست آمده ارتفاع بوته، درصد ماده خشک و تعداد هد جانبی تحت تاثیر نوع بستر نبود ولی اثر نوع محیط کشت بر وزن و قطر هد اصلی در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. بیشترین قطر و وزن هد اصلی (به ترتیب 18/222 میلی متر و 08/296 گرم) مربوط به بستر ترکیبی ماسه و ورمی کمپوست بود. همچنین نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که به استثنای دو عنصر نیتروژن و روی، بستر کاشت اثر معنی-داری بر غلظت سایر عناصر معدنی مورد آزمایش در بخش خوراکی کلم بروکلی نداشته است. بیشترین غلظت نیتروژن در بخش خوراکی کلم بروکلی مربوط به دو بستر پرلیت خالص و خاک اره به ترتیب با 10/42 و 97/41 میلی گرم در گرم وزن خشک بوده است و بیشترین غلظت عنصر روی هم در بروکلی های کاشته شده در بستر خاک اره با 68/62 میلی گرم در کیلوگرم وزن خشک دیده شد که به طور معنی داری از تمامی بسترهای دیگر بیشتر بوده است. با بررسی همبستگی صفات مختلف مورد بررسی در این آزمایش مشخص شد که سه صفت ارتفاع بوته، قطر هد و وزن هد وابستگی مثبت و معنی داری با هم داشته اند. با توجه به نتایج حاصل از عملکرد می توان استفاده از ورمی کمپوست را به عنوان یکی از اجزای بستر کاشت کلم بروکلی در سامانه های بدون خاک پیشنهاد نمود.