باز زنده سازی باغ نشاط شهر فیروزه بر اساس مستندات تاریخی و محیطی

باغ ایرانی نتیجه ی تعامل میان کنش انسان و فضای فیزیکی و طبیعتی است که تاثیر ابعاد اجتماعی و فرهنگی یک سرزمین در آن تبلور یافته است. اهمیت باغ‏ها به دلیل ساختار طبیعی برگرفته از اندیشه و تفکر انسان است. باغ ایرانی علاوه بر جنبه ی کشاورزی و تامین نیازهای مادی انسان ها، به صورت مجموعه ای از عناصر زنده و غیرزنده تجلی می یابد که در کنار محیطی آراسته و مزین پاسخ دهنده ی نیازهای روحی انسان ها است. باغ با ترکیب عواملی نظیر زمین، آب، گیاهان و... شکل می‏گیرد. گستردگی باغ ایرانی، موقعیت استقرار و جغرافیای محل قرارگیری و اقلیم منطقه، دوره های تاریخی و تلفیق محیط طبیعی و مصنوع و ارتباط باغ با مفاهیم عرفانی و نظم کی هانی سبب شکل گیری دیدگاه های مختلفی درزمینه ی مطالعه باغ ایرانی شده است، براین اساس سه دیدگاه در جهت تفسیر باغ قابل شناسایی است: نگرش فلسفی-عرفانی، تاریخی، و فیزیکی-طبیعی. مطالعه و برخورد با آثار تاریخی، نیازمند بازنگری است و رویکردهای جدید در شناسایی آثار تاریخی ضروری به نظر می رسد. نگرش فیزیکی-طبیعی از دریچه ی جدیدی به جنبه های طبیعی و محیطی عناصر موجود در باغ و شکل‏گیری و تداوم آن می‏نگرد. به نظر می رسد که استفاده از نگرش فیزیکی طبیعی و ترکیب آن با روش فهرست برداری درک معناداری از شناخت و تحلیل تاریخی باغ به دست می دهد. آیا نگرش فیزیکی طبیعی توام با فهرست برداری می تواند به شناخت و تحلیل و دست یابی به درک معنادار کمک کند. به همین دلیل در این تحقیق با تاکید بر نگرش فیزیکی-طبیعی، با ترکیب روش های مطالعه ی باغ بر پایه ی روش فهرست برداری به مطالعه ی باغ تاریخی «نشاط» پرداخته شده است، باغ نشاط شهر فیروزه در شمار باغ های تاریخی ایران و متعلق به اواخر دوران قاجار و اوایل پهلوی است که در سه کیلومتری شهر فیروزه و 20 کیلومتری شهر نیشابور قرارگرفته است. هدف، باززنده سازی باغ تاریخی در راستای احیاء و حفاظت منظر تخریب شده براساس مستندات تاریخی و موقعیت منطقه و بازگرداندن آن به چرخه زندگی است. به همین دلیل با ترکیب روش های مطالعه ی باغ می توان اطلاعات همه جانبه و کاملی از روند احداث، تکامل باغ و اصول حفاظت و مرمت آن ها به دست آورد. در این مطالعه فیش های فهرست برداری پایه ی اولیه ی مطالعات قرارگرفته و سایر روش ها به تناسب موضوعات و کاربردها با آن ترکیب شده اند.