تبیین نقش و کارکرد ساخت واژه ها در ترجمه خطبه های نهج البلاغه

اگر ترجمه و برداشت معنا از متن را به مثابه فرآیندی سلسله وار در نظر گرفته شود، شناخت و تحلیل معنای واژگانی متن به عنوان گام نخست در این حوزه شناخته می شود. در این مرحله، متناسب با نوع و غنای امکانات زبانی، تغییر و تحولاتی که در ساختار واژگان به وقوع می پیوندد، بر پویایی و در عین حال کارایی زبان صحه می گذارد. این تغییرات ساختاری موجود در بین واژگان یک زبان، نویدبخش تولید معانی متنوعی است که افزون بر اینکه در رشد زبان تاثیر مثبت می گذارد، راهگشای چالش های پرشماری است که صاحبان یک زبان در فرآیند بیان تاملات و افکار خود با آن مواجه هستند. در این میان، شناخت تاثیر تغییرات ساختاری واژگان بر دامنه معنایی آن و در نتیجه فهم معنای دقیق متن، مسئله ای است که از ضروریات فن ترجمه به شمار می رود. در این جستار تلاش شده تا با واکاوی برخی از مولفه های ساختاری واژگان خطبه های نهج البلاغه به تغییرات معنایی حاصل از این مولفه ها پرداخته شود. تحلیل پنج ترجمه فارسی از این خطبه ها، حاکی از آن است که در برخی موارد، به دلیل نادیده گرفتن چنین تغییراتی از سوی مترجمان، شاهد برابرنهادهای غیردقیق و نادرست در ترجمه های نهج البلاغه هستیم.