بررسی و تحلیل مناسبات شاهان صفوی با اقلیت مسیحی در ایران؛ دوره ضعف و زوال

صفویه، نخستین حکومت شیعی اثنا عشری مستقل و فراگیر و اولین آزمون دولتی شیعی و اولین صحنه ورود تقریبی علما به سیاست و حکومت است. نحوه تعامل این دولت با اقلیت های دینی غیرمسلمان یکی از مسائل و ابهامات دوره مذکور است. مهم ترین اقلیت دینی از حیث تعداد و جایگاه، مسیحیان بودند. در نوشتاری دیگر دوره نخست حکومت صفویه تحت عنوان «دوره اقتدار و تثبیت» بررسی شد. این پژوهش تعامل و رویکرد حکام در دوره دوم حکومتی، یعنی دوران ضعف و زوال و گسترش تعصب مذهبی بعد از شاه عباس تا زمان انقراض، را بررسی می کند و به این پرسش ها پاسخ می دهد که: نحوه تعامل حکام صفوی با مسیحیان چگونه بوده و از چه الگوها و متغیرهایی تبعیت می کرده است؟ و آیا این رویه یکسان یا متفاوت و منعطف بوده است؟ روش تحقیق تحلیلی توصیفی است و با مطالعه منابع تاریخی و تحلیل ها و مطالعات مستشرقان متاخر و صاحب نظران داخلی انجام شده است. به نظر می رسد روند تعامل با اقلیت مسیحی یکسان نبوده و در سال های پایانی حکومت صفوی به دلیل ضعف حکومت و قدرت درباریان و علما، سخت گیری و ناملایمات افزایش یافته باشد.