نگاهی به روابط طریقت های شیعی با حکومت عثمانی

گسترش سریع عثمانی به سوی بیزانس و بالکان، در اوایل قرن سیزدهم میلادی در کنار عوامل مادی مرهون عوامل معنوی نیز بود. در این باره می توان به ارتباط معنوی بین بکتاشیه و ارتش عثمانی موسوم به «ینی چری» اشاره نمود. در ابتدای تاسیس دولت عثمانی بزرگان دین در امور سیاسی، اداری و نظامی، نقش و تاثیر بسیاری داشتند. این رابطه مثبت طریقت های شیعی با سلاطین عثمانی تا زمانی که متولیان امور در یک چارچوب مشروع فعالیت می نمودند، ادامه داشت و بزرگان دین، فرق صوفی مسلک و علویان از نظام حاکم حمایت می کردند. در اواخر دوره عثمانی تضعیف نقش دین و موسسات دینی باعث به وجود آمدن عکس العمل ها و قیام های مردمی شد. بایزید اول با نادیده گرفتن تذکرات علمای دین و افتادن به دامن انواع فسادها باعث انعقاد نطفه قیام های مردمی گردید. تاسیس دولت صفوی در سال 1501 در ایران نیز در بالا بردن روحیه شیعیان باطنی و گسترش فرهنگ اسلام شیعی عاملی تاثیرگذار بوده است. گسترش روزافزون چپاول های اقتصادی و ظلم به مردم عادی نیز از عوامل قیام ها به شمار می روند. در این مقاله با تبیین عوامل فوق، قیام های اسلامی و شیعی متعدد آن دوره بررسی شده اند.