بررسی و آشکارسازی تغییرات ابنیۀ میراث فرهنگی شهر زنجان با بهره¬گیری از سیستم اطلاعات مکانی و سنجش از دور

تعیین حریم مجموعه¬ها، محوطه¬ها و تپه¬های تاریخی ثبت شده و ضوابط خاص معماری و طراحی داخل حریم آنها، یکی از اهداف سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است؛ بنابراین، باید تغییرات موجود پیرامون آثار و ابنیه تاریخی بررسی و آشکارسازی شود تا کاربری اراضی آن ها مشخص گردد. داشتن اطلاعات بهنگام از کاربری¬های موجود، لازمه مدیریت صحیح عرصه¬های طبیعی است و یکی از مبانی مدیریت منابع طبیعی، اطلاعات مربوط به تغییرات کاربری اراضی است؛ بنابراین نیاز به آشکارسازی، پایش و پیش¬بینی چنین تغییراتی در یک اکوسیستم از اهمیت بالایی برخوردار است. برای کشف این تغییرات، استفاده از داده¬های چندزمانه سنجش ازدور و سیستم اطلاعات مکانی امکان تحلیل¬های باارزشی را فراهم می¬سازد. در این پژوهش از عکس¬های هوایی 3 دوره 1352، 1361 و 1377 به همراه تصاویر ماهواره¬ای سال های 1384 و 1389 و 1396 مربوط به شهر زنجان استفاده شد. نتایج بررسی¬های انجام شده مشخص کرد که تغییرات واضحی در هسته مرکزی شهر و پیرامون آثار تاریخی ثبت شده در طی این سال ها به وجود آمده است. شهر زنجان برای رسیدن به توسعه پایدار قدم¬های بزرگی در طی این 44 سال برداشته است که البته برای رسیدن به وضعیت مناسب و مطلوب میراث فرهنگی راه زیادی باقی مانده است. آگاهی و توجه به نوع، میزان و روند این تغییرات می تواند حائز اهمیت و تصمیم¬ساز باشد. همچنین باید مزیت استفاده از علوم و فناوری جدید و توان علم سنجش ازدور و سیستم اطلاعات مکانی برای مسئولان مشخص و روشن گردد تا بتوان از آن ها در راستای اهداف مذکور بهره¬ لازم را گرفت.