شرط دین در اجرای قصاص و خلاءهای آن در حقوق کیفری ایران

در حقوق کیفری اسلام و ایران، مجازات قتل عمد، با احراز شرایطی خاص، قصاص می باشد. یکی از شرایط ثبوت قصاص، تساوی قاتل و مقتول در دین است. قاعده کلی این است تساوی قاتل و مقتول در دین امکان قصاص را فراهم می کند. همچنین ادنی از نظر دین در برابر اعلی از نظر دین قصاص می شود ولی اعلی در برابر ادنی قابل قصاص نیست. این قاعده مورد قبول تمامی فقهای شیعه قرار نگرفته است و فقهای چندی با وجود اعلی بودن اسلام از کفر، باز مسلمان را در برابر کافر قابل قصاص می دانند و قائل به تساوی مسلمان و غیر مسلمان در مصونیت جانی هستند. بنا به اجماع فقها غیر مسلمان در برابر مسلمان قصاص می شود. هم چنین اختلافی نیست که کشتن اهل حربی از سوی مسلمانان موجب قصاص نیست. بحث مورد اختلاف قصاص مسلمان در برابر غیر مسلمان محقون الدم است و نیز کشتن مسلمان محقون الدم غیر مرتد از سوی غیر مسلمانان در حقوق کیفری می باشد. به علاوه گاهی تغییر دین نیز ممکن است امکان اجرای قصاص را تحت تاثیر قرار دهد. قانونگذار ایرانی، در باب قتل غیر مسلمان در بسیاری از شقوق، راه سکوت را برگزیده است. که با توجه به نظام حقوقی این کشور در چنین مواردی باید حکم مسئله را با مراجعه به فقه اسلام یافت که خود این مراجعه واجد مشکلات و ابهاماتی می باشد که مورد بررسی قرار خواهد گرفت.