مروری بر روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه مدت: مبانی تا عمل

این مقاله نگاهی کلی به مفاهیم، ضروریات، گستره، اهداف، تکنیک ها و مبانی این حوزه از درمان روان پویشی دارد. در مقاله حاضر با روشن سازی مکانیزم اثربخشی این درمان در کاهش علائم رنج آور بیماری های پزشکی و روانی سعی بر گسترش افق دید روانکاوان و علاقه مندان به این حوزه جدید درمانی می شود. موارد بررسی شده در این پژوهش جدیدترین مقالات این حوزه، کتب مرتبط و بررسی و تحلیل تجربیات درمانگران مطرح آن است. روان درمانگری پویشی فشرده کوتاه مدت باوجود نوظهور بودنش جزو اثربخش ترین روان درمانی ها تلقی می شود و به دلیل اصالت ایرانی خود و اهمیت قائل شدن برای تجارب و هیجانات و اصالت احساس و تقدم هیجان بر تفکر درک شور خودمان نیز طرفداران زیادی دارد و به سرعت رو به گسترش است. این مقاله با بررسی اصول بنیادی روان پویشی و مفاهیمی مانند احساس، اضطراب و دفاع که موردپذیرش اکثر روش های درمانی است می تواند برای تمامی درمانگران ثمربخش باشد. هدف نهایی مقاله حاضر، روشن سازی مسیر درمانگران علاقه مند و متخصصان این حوزه است. با توجه به اصالت تجربه و نمایان شدن تجربه در روابط و زندگی آدمی مثلث روابط و مثلث تعارض اساس کار این درمان را شکل می دهد، مثلث تعارض به عوامل درونی مشکل مانند احساس و دفاع اشاره دارد و مثلث روابط به بافت و عوامل بین فردی مشکل می پردازد. اساس درمان از طریق بازسازی مثلث تعارض (سیر توالی احساس، اضطراب و دفاع) در قالب مثلث روابط خصوصا رابطه بیمار با درمانگر در جلسه درمانی است، احساسات سرکوب شده بیمار نسبت به والدین این بار در بافت درمانی و به صورت آگاهانه نسبت به درمانگر تجربه، پردازش و نام گذاری می شوند، تجربه هیجانات منجر به خنثی شدن دفاع ها و رهایی از رنج خودساخته می شود. رنج خود ساخته نتیجه وجدان بیماری است که سوخت آن احساس گناه ناهشیار فرد و تمایل به قربانی شدن و مقاومت است. وجه ممیزه اساسی این درمان از روانکاوی سنتی، خنثی کردن مقاومت انتقالی، تقویت پیمان درمانی، تاکید و فشار بر تجربه آنی احساسات و توجه مضاعف بر علائم بدنی است به طوری که می توان آن را تلفیقی از روانکاوی و فنون رفتاردرمانی با هدف حساسیت زدایی هیجانی دانست. تبحر درمانگر این حوزه بیش از هر چیزی در خوب دیدن خلاصه می شود. نزدیکی به تجارب هیجانی باید در لحظه دیده شود و به بیمار نشان داده شود تا فرآیند درمانی موثر واقع شود؛ شجاعت، جسارت و به هوشیاری درمانگر ازجمله عوامل مهمی است که می تواند روند درمانی بیمار را دقیق و سریع و ماندگار کند.