بررسی حجیت ظنون در موضوع شناسی فقهی

از گذشته تاکنون علمای بسیاری، درمورد حجیت ظنون دراحکام بحث کرده اند، اماکمتر فقیهی دیده می شودکه به طور تفصیلی پیرامون حجیت ظنون در موضوعات فقهی بحث کرده باشد. ازآنجا که گاهی فقیه درمسیراجتهاد خود، نسبت به یکسری موضوعات احکام، با ظن مواجه می شود، به گونه ای که نمی تواند، نسبت به موضوع حکم شرعی قطع پیدا کند، بنابراین سراغ ظن خود می رود، دراینجاست که حجیت یا عدم حجیت ظن درموضوعات فقهی، نقش خودرا ایفا می کند. در این زمینه برخی از فقهاء حجیت ظن در"موضوعات مستنبطه"را، از حیث"ماهیت"آن و"موضوعات صرفه"را از حیث"تحقق"آن در خارج بحث کرده اند، درحالی که این پژوهش هردونوع موضوعات را،هم ازحیث ماهیت وهم از حیث تحقق در خارج، مورد بررسی قرار داد وبه نتایجی دست یافت. آنچه از این تحقیق بدست آمد، آن است که ظن درتحقق مطلق موضوعات، چه مستنبطه وچه صرفه، حجت نیست، اما ظن نسبت به ماهیت موضوعات مستنبطه حجت است، این در حالی است که ظن نسبت به ماهیت موضوعات صرفه، معنا ندارد و اساسا ماهیت این گونه موضوعات، همیشه مقطوع است.