بازنمایی مفهوم ایران در جامع التواریخ رشید الدین فضل الله همدانی

تشکیل نخستین دودمان شاهی در تاریخ ایران مادها زمینه ی پیدایش موجودیتی سیاسی، اجتماعی و جغرافیایی را فراهم ساخت که بر پایه ی مولفه هایی اساسی چون، سرزمین جغرافیا و حکومت استوار بود. این موجودیت در دوره ی ساسانی با نام ایران و ایرانشهر جلوه ای ویژه یافت. فروپاشی نظام ساسانی موجب شد که این موجودیت مستقل در کلیتی یکپارچه به نام دارالاسلام یا امت اسلامی ادغام گردد. تبیین نظریه سلطنت مبتنی بر اندیشه های ایرانی و رویکرد نخبگان و دیوان سالاران ایرانی به چنین تفکری فرازهای مهمی در فرایند چالش با خلافت پدید آورد؛ با این وجود سقوط خلافت عباسی و تشکیل حکومت ایلخانان فرصت ویژه ای برای بازپرداخت مفهوم ایران و ایرانشهر در دوران اسلامی به وجود آورد. مقاله ی حاضر به کوشش های یکی از نخبگان و دیوان سالاران ایرانی این دوره یعنی رشیدالدین فضل الله همدانی را براساس مطالب کتاب جامع التواریخ او مورد بررسی قرار می دهد.