جنبش ها و سازمان های اسلامی در مصر (اخوان المسلمین، جهاد اسلامی و جماعت اسلامی)

انقلاب 25 ژانویه 2011 مصر، نقطه عطفی میان دو دوره مهم در تاریخ مصر و نیز در بین تمام نیروهای سیاسی و اجتماعی آن به ویژه جنبش های اسلامی به شمار می رود. برخی از این جنبش ها که تا پیش از این از ترس ابزارهای قلع و قمع نظام سیاسی حاکم در عهد مبارک در دالان های تقیه سیاسی پنهان شده بودند، در این دوره قدرتمندانه، به صورت جدی و با استراتژی های خاص ظهور پیدا کردند و برخی که تا پیش از این به دور از دسته بندی های سیاسی و اشکال مختلف آن، تنها به فعالیت های تبلیغی می پرداختند، این بار آنچه را در دل داشته و بدان معتقد بودند، آشکار ساخته و اعلام نمودند که دین چیزی جز سیاست نیست و برپایی دولت اسلامی واجب کفایی است. برخی از جنبش ها نیز که تا پیش از این، از خشونت ابراز پشیمانی و توبه سیاسی کرده بودند و در کنار نظام سابق از سادات با عنوان شهید نام می بردند، این بار، کشتن سادات را، عمل به واجب فراموش شده (جهاد) عنوان کردند و اساسا عامل قتل وی را زمینه ساز انقلاب 25 ژانویه دانستند. مواضع، سیاست ها و دیدگاه ها، به ویژه در میان نیروهای سلفی (وهابی) با تغییر و تبدیل روبه رو شد؛ اما در نهایت با وجود تمام این تحولات پیچیده، جوهر دعوت و اندیشه در تمامی این جنبش ها و فضاهای سیاسی عمومی هم چنان ثابت باقی ماند و این، ابزارها و شکل های بروز خود بود که با تغییر روبه رو شد؛ در حالی که افکار و ایدئولوژی ها ثابت ماند، یا اینکه حداقل تا زمان نوشتن این مطلب (مارس 2011) هم چنان ثابت مانده است. چه بسا تغییرات بزرگی که جامعه در این میان با آن روبه رو شد و موجب برکندن بنیان های نظام سابق گشت و علی القاعده باید به تغییرات موازی در اصول اندیشه ها و ایدئولوژی جنبش ها و سازمان های اسلامی در مصر می انجامید، اما چنین چیزی هنوز به صورت کامل محقق نگشته است. حال، تا زمانی که چنین اتفاقی روی دهد، به خوانش، رصد و تحلیل طرح و برنامه و تطور این جنبش ها از زمان پیدایش آن تا شکل گیری انقلاب 25 ژانویه 2011 می پردازیم و پرسش خود را حول این محور سامان می دهیم.