بررسی تغییرات پوشش گیاهی در کانون های داخلی و خارجی ریزگردها با استفاده از تصاویر ماهواره ای MODIS (مطالعه موردی: استان کرمانشاه)

پوشش گیاهی یکی از مهم ترین مولفه های بوم سازگان می باشد که نقش مهمی در حفاظت خاک و جلوگیری از بلند شدن ذرات آن دارد. لذا پایش و بررسی تغییرات آن در برنامه ریزی به منظور کنترل و مهار پدیده ریزگردها موثر است. هدف از تحقیق حاضر بررسی تغییرات پوشش گیاهی در کانون های داخلی و خارجی ریزگردهای استان کرمانشاه و همچنین نواحی گسترش ریزگردها می باشد. بدین منظور ابتدا داده های میزان دید افقی در ساعات مختلف شبانه روز در دوره آماری (2015-2005) از اداره کل هواشناسی استان کرمانشاه اخذ شد و سال های 2008 و 2009 و همچنین ماه های اردیبهشت، خرداد و تیر به دلیل داشتن بیشترین فراوانی وقوع روزهای همراه با ریزگردها مبنای مطالعه قرار گرفت. در مرحله بعد مهم ترین رخدادهای همراه با ریزگردها در سال ها و ماه های مبنا براساس دو معیار کمترین دید افقی و بیشترین تداوم زمانی انتخاب شد و تصویر ماهواره ای مودیس (MOD02) برای آنها اخذ شد. به منظور آشکارسازی ریزگردها از روش اختلاف دمای درخشندگی باندهای حرارتی استفاده شد. سپس تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از محصول MOD09 Q1 سنجنده مودیس و شاخص NDVI در بازه های زمانی سه ساله و در کلاسه های پوششی خوب، متوسط و ضعیف بررسی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که در سال 2006 مساحت کلاسه پوشش گیاهی خوب در کانون های خارجی و داخلی به ترتیب 8/1% و 25/28% بوده اما در سال 2015 مساحت این کلاسه در هر دو نوع کانون خارجی (87/0%) و داخلی (62/18%) کاهش یافته است. به طورکلی با توجه به نقش ارزنده پوشش گیاهی در حفاظت خاک می توان با حفظ، احیاء و گسترش آن به ویژه در مناطقی که مطابق با نتایج این پژوهش دچار کاهش سطح شده گامی موثر در جهت کنترل و مهار پدیده ریزگردها برداشت.