بازتاب هویت ملی و مولفه های آن در شعر شاعران برجسته عصر مشروطه

وقایع عصر مشروطه تمامی جنبه های زندگی اجتماعی از جمله ادبیات را تحت تاثیر قرار داده بود، شاعران این دوره در نقش مصلحان اجتماعی ظاهر شدند و محتوای شعرشان را در خدمت بسط اندیشه های جدید به ویژه هویت ملی و ملی گرایی قرار دادند که در نتیجه شعر از حالت ذهنیت گرایی بیرون آمد و حالت عینیت گرا و رئالیستی یافت. در این مقاله به شیوه توصیفی تحلیلی عناصر و مولفه های هویت ملی در شعر شاعران برجسته ی عصر مشروطه ایران بررسی شده است و چهار مولفه مهم هویت ملی: یعنی زبان، تاریخ و فرهنگ، سرزمین و دین در شعر این شاعران مقایسه شده است. در نهایت این نتیجه به دست آمد که از میان مولفه های هویت ملی در شعر شاعران عصر مشروطه، مولفه ی توجه به سرزمین و وطن بیشترین و مولفه ی زبان، کم ترین است؛ اما دین اسلام نیز به دلیل حضور تاریخی و مبارزه با استعمار در میان شاعران عصر مشروطه به عنوان یکی از عناصر هویت ملی مورد توجه قرار گرفته است. از این روی هویت ملی و ناسیونالیسم ایرانی برخلاف نوع اروپایی نه تنها ضد دین نبوده، بلکه رنگ دینی هم داشته است.