اثر کاربرد کود بیولوژیک بر رشد و عملکرد ارزن پروسو (Panicum miliaceum) در شرایط شور

ارزن یکی از غلات سنتی در نواحی خشک و نیمه خشک مناطق گرمسیری محسوب می شود که از تحمل بالایی نسبت به تنش خشکی و شوری برخوردار است. شوری یکی از مهمترین تنش‎های غیر زنده است، کاهش اثرات محدود کننده تنش شوری، تاثیر مثبتی بر تولید محصولات کشاورزی دارد. مواد هیومیکی به عنوان مهم ترین و پایدارترین بخش ماده آلی به طور مستقیم روی رها سازی عناصر غذایی، ظرفیت تبادل کاتیونی، آزاد سازی فسفر و مهار فلزات سنگین و سمی نقش اساسی دارند ورمی کمپوست نوعی کمپوست تولید شده به کمک کرم های خاکی است که در نتیجه تغییر و تحول و هضم بازمانده های آلی، ضمن عبور از دستگاه گوارشی این جانوران بوجود می آید هدف از اجرای این تحقیق عبارتند از مقایسه تاثیر کود هیومیک گرانوله و ورمی کمپوست در افزایش عملکرد ارزن پروسو در شرایط شوری و بررسی تاثیرکاربرد کود اسید هیومیک گرانوله و ورمی کمپوست در کاهش اثرات شوری خاک بود.
مواد و به منظور بررسی اثر کاربرد کود های آلی از قبیل کودهای هیومیکی و ورمی کمپوست در بهبود شرایط خاک و اصلاح خاک های شور و همچنین کاهش یا حذف تدیجی مصرف کود های شیمیایی، آزمایش گلدانی در شهر یزد صورت گرفت. این آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی و در 4 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل فاکتور اول شامل شوری با دو سطح (1 و 10دسی زیمنس بر متر)، فاکتور دوم شامل سه سطح (صفر، 2 و 4 درصد وزنی)کود اسید هیومیک و فاکتور سوم شامل سه سطح (صفر، 5 و 10 درصد وزنی) کود ورمی کمپوست بودند که بر روی گیاه ارزن پرسو اعمال گردید نتایج نشان داد وزن خشک بوته تحت تاثیر درصد اسید هیومیک و ورمی کمپوست قرار گرفت. بر طبق نتایج بدست آمده کلروفیل تنها تحت تاثیر اسید هیومیک قرار گرفت و سطح برگ تنها تحت تاثیر ورمی کمپوست قرار گرفت. در این آزمایش اثرات متقابل ارتفاع بوته، عملکرد دانه، با ورمی کمپوست، شوری و اسید هیومیک معنی دار شد. طبق نتایج بدست آمده مصرف ورمی کمپوست باعث افزایش وزن خشک بوته شد و بیشترین وزن خشک بوته با مصرف 2 درصد اسید هیومیک بدست آمد. بنابراین به نظر میرسد با کاربرد کودهای آلی میتوان اثرات سوء ناشی از تنش شوری را تعدیل نموده و گیاهان نسبتا مقاوم به شوری را بدون کاهش معنی دار عملکرد کشت نمود. با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق، اسید هیومیک و ورمی کمپوست باعث افزایش برخی از ویژگی های رشدی در ارزن شد. اثر متقابل اسید هیومیک و ورمی کمپوست برعدد اسپد، وزن خشک بوته و عملکرد دانه، اثر معنی دار داشت. همچنین با اعمال تیمار شوری کمترین میزان عملکرد دانه بدست آمد که این امر تاثیر منفی شوری را بر گیاه نشان میدهد. هم زمان با کاربرد تیمار شوری در داخل خاک یون سدیم، فاز تبادلی برخی از کاتیون ها را اشغال کرده و غلظت آنها را در محلول خاک افزایش داد! که منجر به دسترسی آسان تر و جذب بیشتر آنها توسط گیاه گردید. بنابراین می توان از کودهای بیولوژیک به منظور کاهش اثرات ناشی از تنش شوری استفاده نمود.