سناریوهای پیش روی بانکها و نهادهای مالی وابسته به نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با تحریم های نظام بانکی

اعمال تحریم های گسترده علیه جمهوری اسلامی ایران، بانک ها و نهادهای مالی وابسته به نیروهای مسلح را با چالش های جدی مواجه کرده است. بنابراین پاسخ بانک های وابسته نظامی در برابر این چالش ها دارای اهمیت بسزایی است. یکی از روش های پرکاربرد شناخت آینده های محتمل و باورپذیر و مطالعه انواع حالات محتمل پیش روی بانک های وابسته نظامی در دوران تحریم، سناریوپردازی است. بنابراین در این پژوهش، نخست روندهای حاکم بر این بانک ها در عرصه های مختلف از طریق مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان استخراج، سپس با برگزاری پنل خبرگان، 9 پیشران اصلی مشکلات و معظلات بانک های وابسته نظامی در دوران تحریم شناسایی شد. در مرحله بعد، پس از برگزاری دلفی در دو مرحله پی در پی، دو عدم قطعیت اصلی مسائل بانک های وابسته نظامی در پساتحریم شامل: 1) هزینه مبادلات مالی و مشکلات تکنولوژیکی؛ و 2) مشکلات ساختاری، استخراج شد. از ترکیب این دو پیشران با عدم قطعیت بالا، چهار سناریو بدست آمده است این چهار سناریو عبارتند از: الف) رفع بحران؛ ب) چالش نظام بانکی؛ ج) بحران بانکی؛ د) تعویق بحران. در مجموع با بررسی چهار سناریوی محتمل می توان عنوان کرد؛ بانک های وابسته نظامی دارای مشکلات ساختاری از جمله عدم رعایت استانداردهای بین المللی، عدم تنوع ابزارهای مالی، عدم تطابق صورت های مالی با استانداردهای جهانی، عدم توسعه بانکداری مجازی نوین، عدم امکان انحلال بانک های زیانده نظامی با توجه به ضعف های موجود، وضعیت نامناسب این بانک ها در زمینه های مختلف مانند نسبت کفایت سرمایه، ساختار حاکمیت شرکتی، شفافیت و غیره است که این بانک ها را فارغ از اینکه تحریم هستند یا خیر، در معرض بحران قرار داده است. بنابراین جهت حل مشکلات اساسی بانک های وابسته نظامی، توجه به الزامات سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و سیاست های کلی برنامه ششم که بر مولفه های ساختاری نظام بانکی تاکید می کند ضروری است. بنابراین در این تحقیق مدل مفهومی بر اساس این سیاست های کلی برای اصلاح وضعیت بانک های وابسته نظامی در پساتحریم طراحی شد.